Η οικονομία σήμερα

Ενημερωθείτε για τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές από την κα. Μαρία Κωλέττα Senior Director, Επικεφαλής Πωλήσεων Ιδιωτών Πελατών Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. και τον κ. Γιώργο Πιστόλη, Eurobank Personal Banking Prime Subsegment Supervisor στο video που ακολουθεί:

Δείτε παρακάτω το πλήρες κείμενο της ανάλυσης:

To τελευταίο τρίμηνο του έτους, παραδοσιακά το πιο προσοδοφόρο, ξεκίνησε όχι με τους καλύτερους οιωνούς, με τον Σεπτέμβριο να επιβεβαιώνει την φήμη του ως ένας κατά κανόνα πτωτικός μήνας, διακόπτοντας μια επτάμηνη ανοδική πορεία των μετοχικών αγορών με ένα πλήθος αρνητικών παραγόντων να προβληματίζουν την επενδυτική κοινότητα: η επερχόμενη, κρίσιμη για την πανδημία, χειμερινή περίοδος και οι επιπτώσεις της στην παγκόσμια οικονομία, τα πρώτα σημάδια της ενεργειακής κρίσης, τα συνεχιζόμενα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, οι εντονότερες πληθωριστικές πιέσεις, η επικείμενη έναρξη της σταδιακής απόσυρσης των μέτρων στήριξης από τη Fed, οι πολιτικές διαβουλεύσεις στην Αμερικανική Γερουσία, η ανησυχία για μια πιθανή χρεοκοπία της Evergrande αλλα και γενικά για την ανάπτυξη της Κινέζικης οικονομίας εν μέσω ρυθμιστικών παρεμβάσεων σε διάφορους κλάδους.

Το τεταμένο κλίμα αποτυπώθηκε στην αγορά ομολόγων με τις αποδόσεις των κρατικών χρεογράφων να κινούνται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών (UST10 1,60%, Bund -0,12%) και τους χρηματιστηριακούς δείκτες να καταγράφουν σημαντικές απώλειες. Ο δείκτης MSCI AC WORLD σημείωσε πτώση κατά -4,3% το Σεπτέμβριο (+10,7% από την αρχή του έτους), ο δείκτης S&P500 στις ΗΠΑ υποχώρησε κατά -4,8% (+16,1% από την αρχή του έτους) ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έκλεισε τον μήνα με πτώση -3,4% (+14,7% από την αρχή του έτους). Η Ελληνική χρηματιστηριακή αγορά έκλεισε με μηνιαίες απώλειες -6,26%, περιορίζοντας τα κέρδη του Γενικού Δείκτη Τιμών στο +9,3% από τις αρχές του έτους. Οι τιμές πετρελαίου ενισχύθηκαν σημαντικά (WTI +9,2% / YTD +66,2%) ενώ οι τιμές φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν κατά +94,2% από τον προηγούμενο μήνα με τον δείκτη μεταβλητότητας CBOE VIX να κινείται στο υψηλότερο επίπεδο από τα μέσα Μαΐου πάνω από τις 27 μονάδες (Μ.Ο. έτους 22 – 19,5 στις 12/10).

Υπάρχουν όμως και θετικά νέα: Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, αν και δείχνει ότι έχει αρχίσει να επιβραδύνει, αναμένεται να ανέλθει το 2021 στο 6%  και 4,9% το 2022. Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις, θα είναι η πρώτη φορά από το 1973 κατά την οποία διαδοχικοί χρόνοι θα έχουν ανάπτυξη μεγαλύτερη από το 4%. Αναφορικά με την πανδημία, ο αριθμός των κρουσμάτων υποχωρεί αισθητά σε αρκετές χώρες με ταυτόχρονη άρση των περισσοτέρων περιορισμών ενώ αισιόδοξα είναι τα πρώτα δείγματα πειραματικών αντιβιοτικών  θεραπειών. Η απόφαση της Ρωσίας  και του Αζερμπαϊτζάν να αυξήσουν τις ποσότητες φυσικού αερίου που παρέχουν στην Ευρώπη, αναμένεται να συμβάλλει στην σταθεροποίηση των τιμών. Η αγωνία περί του ορίου κρατικού δανεισμού στις ΗΠΑ μετατίθεται για το Δεκέμβριο, καθώς η Γερουσία ψήφισε την προσωρινή αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους (debt ceiling). Θετική επίσης για την επενδυτική διάθεση, είναι και η είδηση ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξετάζει τη λύση ενός νέου προγράμματος αγορών ομολόγων ώστε να αποφευχθούν πιθανές αναταράξεις κατά τη λήξη του υφιστάμενου προγράμματος στήριξης. Ξεκίνησε η δημοσίευση των εταιρικών αποτελεσμάτων τρίτου τριμήνου με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις της αγοράς για αύξηση των κερδών περίπου 30% σε ετήσια  βάση, με τη δυνατή εταιρική κερδοφορία να θεωρείται ότι θα συνεχισθεί και το τέταρτο τρίμηνο της χρονιάς. Τέλος, ουδέτερα θεωρούνται τα τελευταία στοιχεία για την πορεία της απασχόλησης στις ΗΠΑ, καθώς ήταν αρκετά αδύναμα διαψεύδοντας και τις εκτιμήσεις των αναλυτών αλλά ενίσχυσαν ταυτόχρονα την πιθανότατα να αναβάλλει η FED τις αποφάσεις για tapering στην προσεχή συνεδρίαση του Νοεμβρίου.

Στην τελευταία της συνεδρίαση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επανέλαβε ότι θα συνεχίσει τις αγορές αξιογράφων μέσω του Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP) τουλάχιστον έως τα τέλη Μαρτίου του 2022, και έως ότου κρίνει ότι έχει λήξει η κρίση του κορωνοϊού. Επίσης, σημείωσε ότι ο ρυθμός των αγορών για το δ΄ τρίμηνο θα είναι μετρίως χαμηλότερος έναντι αυτού του β΄ και του γ΄ τριμήνου ενώ οι αποφάσεις για το μέλλον του ΡΕΡΡ θα ληφθούν στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου. Ταυτόχρονα με το ΡΕΡΡ συνεχίζεται και το προγενέστερο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (ΑΡΡ) που προβλέπει μηνιαίες αγορές τίτλων αξίας €20 δις.

Στις νέες μακροοικονομικές προβλέψεις της,  η ΕΚΤ διαπιστώνει την συνέχιση της οικονομικής ανάκαμψης με ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης και κατά το τρέχον τρίμηνο. Επίσης, αναθεώρησε ανοδικά για το 2021 τον ρυθμό ανάπτυξης (5,0%) και τον πληθωρισμό (2,2% κατά μέσο όρο). Η ΕΚΤ θεωρεί ότι η άνοδος του πληθωρισμού κατά 3,4% τον Σεπτέμβριο είναι κυρίως παροδικού χαρακτήρα και εκτιμά ότι το 2023 ο πληθωρισμός θα διαμορφώνεται στο 1,5%.

Η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα, όπως αναμενόταν, διατήρησε το βασικό επιτόκιό της στο εύρος 0,00%-0,25% ενώ εκτιμά ότι θα ξεκινήσει σχετικά σύντομα τον σταδιακό περιορισμό των μηνιαίων αγορών κρατικών και τιτλοποιημένων στεγαστικών ομολόγων (σήμερα τουλάχιστον $80 δισ. & $40 δισ. αντίστοιχα).  Αναμένεται ότι το πρόγραμμα αγορών θα έχει ολοκληρωθεί εώς τα μέσα του 2022. Η σημαντικότερη αλλαγή στις νέες εκτιμήσεις είναι ότι προβλέπονται νωρίτερα από ό,τι προηγουμένως αυξήσεις για το βασικό επιτόκιο. Ενδεικτικά, εντός του 2022, εννέα μέλη της Fed (ακριβώς τα μισά του συνόλου) προβλέπουν τουλάχιστον μία αύξηση (έναντι επτά τον Ιούνιο). Επίσης, εννέα μέλη (έναντι πέντε τον Ιούνιο) εκτιμούν τη διαμόρφωση του παρεμβατικού επιτοκίου το 2023 σε εύρος από 1% και άνω.

Όσον αφορά τις μακροοικονομικές εκτιμήσεις της, η FED διαπιστώνει ενίσχυση των δεικτών της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης, αν και τους τελευταίους μήνες η αύξηση των κρουσμάτων έχει μετριάσει το ρυθμό ανάκαμψης. Επανέλαβε ότι οι εξελίξεις στην οικονομία εξαρτώνται από την πορεία της πανδημίας και ότι παρά την πρόοδο των εμβολιασμών οι κίνδυνοι στην αναπτυξιακή δυναμική παραμένουν. Σχετικά με την άνοδο του πληθωρισμού, θεωρεί ότι σε μεγάλο βαθμό οφείλεται κυρίως σε παροδικού χαρακτήρα παράγοντες. Στο 5,2% υποχώρησε ο ονομαστικός πληθωρισμός τον Αύγουστο, από 5,3 % τον προηγούμενο μήνα. Βάσει των νέων προβλέψεών της, η FED εκτιμά για φέτος χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης (5,9%) και υψηλότερο πληθωρισμό (3,7%). Για τα επόμενα έτη οι διαφοροποιήσεις είναι γενικά οριακές με μόνη εξαίρεση έναν ισχυρότερο ρυθμό ανάπτυξης για το 2022 (3,8%).  Η  επόμενη συνεδρίαση  είναι προγραμματισμένη για τις 2-3 Νοεμβρίου.

Σε αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου προχώρησαν μέσα στον Σεπτέμβριο δυο διεθνείς οίκοι αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, στις 10/9 η Scope Ratings αναβάθμισε τη πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας σε "ΒΒ+” από "ΒΒ”, με σταθερό outlook και στις 17/9 η DBRS σε “ΒΒ” από “BB (low)”, με θετικό outlook. Στις εκθέσεις αποτυπώνεται η θετική εκτίμηση για τις δημοσιονομικές και οικονομικές εξελίξεις της Ελλάδας και κατά συνέπεια στην ανθεκτικότητα της διαχείρισης του δημόσιου χρέους οπως και οι σημαντικά βελτιωμένες οικονομικές προοπτικές. Να υπενθυμίσουμε ότι με “ΒΒ” είχε αξιολογήσει το αξιόχρεο της χώρας ο οίκος Fitch από τις 24 Ιανουαρίου του 2020. Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία αξιολόγησης είναι στις 19 Νοεμβρίου όπου αναμένεται η έκθεση του οίκου Moody’s του οποίου η τελευταία βαθμολόγηση ήταν (Βα3 (BB-) με σταθερές προοπτικές. Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λαμβάνει υπ’ όψη της αυτές τις αξιολογήσεις, προκειμένου να συμπεριλάβει τα ομόλογα μίας χώρας στο επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο.

Για την Ελληνική οκονομία, το μεσο-μακροπρόθεσμο οικονομικό περιβάλλον είναι το ευνοϊκότερο των τελευταίων χρόνων, με τις εκτιμήσεις για τον ρυθμό ανάπτυξης να κινούνται σε υψηλά επίπεδα 8%-9% για το 2021 και 4,5%-5% για το 2022. Οι καθαρές εισροές πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο θεωρούνται μοναδική ευκαιρία για το ζητούμενο οικονομικό άλμα και την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.

Η χρηματοδότηση και η τελική δαπάνη της περιόδου 2021-2026 μπορεί να διαμορφωθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης σχεδόν στα 60 δισ. ευρώ, εκ των οποίων οι επιχορηγήσεις θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση δημόσιων επενδυτικών έργων, ενώ τα δάνεια θα χρησιμοποιηθούν για τη συγχρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων. Παράλληλα, οι τράπεζες αναμένεται να αυξήσουν τις χορηγήσεις προς τον ιδιωτικό τομέα σημαντικά τα επόμενα χρόνια χρηματοδοτώντας την οικονομία. O Οίκος Moody’s πρόσφατα προχώρησε σε αναβάθμιση των ελληνικών τραπεζών κατά δύο βαθμίδες, βασιζόμενος στη βελτίωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών καθώς και τις καλές προοπτικές για περαιτέρω ενίσχυση της κερδοφορίας τους.

H φετινή τουριστική χρονιά εξελίχθηκε πολύ καλύτερα σε σχέση με τις αρχικές προσδοκίες, με την πορεία του Αυγούστου να μην απέχει πολύ από την αντίστοιχη του (ιστορικά υψηλού) 2019, ενώ πολύ ικανοποιητικές ήταν οι πληρότητες τον Σεπτέμβριο. H ολοκλήρωση των αποτελεσμάτων του α’ εξαμήνου άφησε μια πολύ ικανοποιητική εικόνα για τις επιδόσεις των εισηγμένων σε όλα τα επίπεδα των κεφαλαιοποιήσεων. Οι εισηγμένες έδειξαν αντανακλαστικά και προσαρμοστική ικανότητα στην αύξηση της ζήτησης που εμφανίστηκε κυρίως στο β’ τρίμηνο με αποτέλεσμα πάνω από τις μισές εταιρείες να εμφανίσουν επιδόσεις καλύτερες από την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Σε αυτό το κλίμα και με τις εγχώριες μετοχικές αξίες να υποαποδίδουν περισσότερο από μια δεκαετία, παρά τα επιμέρους σημαντικά κέρδη σε αξιόλογες μετοχές, τα θετικά στοιχεία και οι αισιόδοξες εκτιμήσεις για την ελληνική οικονομία δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμα στο Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Δεν είναι ξεκάθαρο ακόμα αν η αγορά έχει μπει σε πεδίο διόρθωσης ή αν οι τρέχοντες παράγοντες αβεβαιότητας έχουν προκαλέσει μια πρόσκαιρη νευρικότητα. Η διατήρηση των υψηλών τιμών ενέργειας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη συνολική οικονομική δραστηριότητα και κατ’επέκταση τους ρυθμούς ανάπτυξης. Μια λιγότερο δυναμική εταιρική κερδοφορία εν μέσω υψηλών μετοχικών αποτιμήσεων και εξίσου υψηλότερων αποδόσεων των κρατικών ομολόγων είναι πιθανό να οδηγήσει τις αγορές σε μια περίοδο αυξημένης μεταβλητότητας.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξειδικευμένοι και έμπειροι διαχειριστές των αμοιβαίων κεφαλαίων παρακολουθούν συνεχώς τις εξελίξεις και τις τάσεις των αγορών διασφαλίζοντας την άμεση και ενδεδειγμένη αντίδραση όποτε απαιτείται.

Αμυντικές ενέργειες όπως η κατοχύρωση των κερδών μπορούν να λειτουργήσουν θετικά ενισχύοντας την ψυχολογία και την προσήλωση των επενδυτών στους στόχους τους. Όπως επιβεβαιώθηκε τη χρονιά που μας πέρασε, με την εντυπωσιακή πορεία των αγορών μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, η αποφυγή βεβιασμένων ενεργειών αποφέρει θετικό αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου.

Η επενδυτική και η χρονική διασπορά, η επέκταση του ορίζοντα επένδυσης μέσω σταδιακών τοποθετήσεων, μπορούν να θωρακίσουν τα χαρτοφυλάκια έναντι πιθανών δυσμενών συνθηκών ενώ οι διακυμάνσεις δημιουργούν ευκαιρίες εισόδου ή τακτικής επανατοποθέτησης στις αγορές.

Η επενδυτική προσέγγιση στην παρούσα φάση είναι πιο απαιτητική και απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση της επιθυμητής επενδυτικής ισορροπίας. Βασικό στοιχείο είναι η τακτική αναδιάρθρωση των συστατικών του χαρτοφυλακίου επαναφέροντας τη συνεισφορά κάθε επενδυτικής επιλογής στο ποσοστό το οποίο έχει ορίσει ο επενδυτής σύμφωνα με το επενδυτικό του προφίλ.

Πιστοί στις αρχές της διασποράς του επενδυτικού κινδύνου, επιμένουμε στην αποφυγή μονοπροϊοντικών τοποθετήσεων. Ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο κατάλληλα διαμορφωμένο ανάλογα με το προφίλ του επενδυτή και των συνθηκών που επικρατούν στις αγορές μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα  στην μεταβλητότητα των αγορών.

ΟΙ ΟΣΕΚΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ.