Η οικονομία σήμερα

Ενημερωθείτε για τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές από την κα. Αλεξάνδρα Καραμανή, Eurobank Personal Banking Top Prime Subsegment Senior Officer και τον κ. Νίκο Λελεδάκη, Επικεφαλής Υποστήριξης Δικτύων & Πωλήσεων Αμοιβαίων Κεφαλαίων Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ.  στο video που ακολουθεί:

Δείτε παρακάτω το πλήρες κείμενο της ανάλυσης:

Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται χωρίς κάποιο δείγμα λήξης των εχθροπραξιών ενώ η επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενισχύει τον κίνδυνο μείωσης της παροχής αερίου ως μορφή αντιποίνων. Αισιοδοξία για την σταδιακή ομαλοποίηση της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας εκπέμπουν τα μηνύματα από την Κίνα για ευνοϊκότερη πορεία της πανδημίας σε συνδυασμό με την μερική χαλάρωση των μέτρων για τον έλεγχό της.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), στην έκθεσή του για τις προοπτικές των κρατών-μελών του  (World Economic Outlook) αναθεώρησε καθοδικά την εκτίμησή του για τον ρυθμό ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας το 2022 στο 3% από 4,5% και το 2023 στο 2,8% από 3,2%. Επίσης, αναθεώρησε τις εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό σημαντικά υψηλότερα το 2022 για τις χώρες του ΟΟΣΑ στο 8,8% και το 2023 στο 6,1%. Παρά τη χαμηλότερη ανάπτυξη και τις προοπτικές για υψηλότερο πληθωρισμό, ο ΟΟΣΑ βλέπει περιορισμένο κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού παρόμοιο της δεκαετίας του 1970, όταν το σοκ της τιμής του πετρελαίου οδήγησε σε αύξηση της ανεργίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οργανισμού, η αμερικανική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί 2,5% αυτό το έτος και να επιβραδυνθεί στο 1,2% το 2023, χαμηλότερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις για 3,7% το 2022 και 2,4% το 2023. Περισσότερο εκτεθειμένη στις ρωσικές ενεργειακές εισαγωγές και τις επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η οικονομία της ευρωζώνης αναμένεται να αναπτυχθεί 2,6% αυτό το έτος και 1,6% το 2023, χαμηλότερα από τις εκτιμήσεις για 4,3% και 2,5% αντιστοίχως. Η κινεζική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί 4,4% αυτό το έτος και 4,9% στο επόμενο, χαμηλότερα από το 5,1% που αναμενόταν προηγουμένως και για τα δύο χρόνια.

Η διατήρηση της ισχυρής ανοδικής τάσης των τιμών ενέργειας και τροφίμων συντηρεί τις πληθωριστικές προσδοκίες και συμβάλει στην εκτίμηση ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα χρειασθεί να προβούν σε πιο επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων. Το τελευταίο τρίμηνο έχουν εξαγγελθεί περισσότερες από 60 αυξήσεις των βασικών επιτοκίων με τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο να έχουν ξεκινήσει τον πιο συντονισμένο κύκλο σύσφιξης νομισματικής πολιτικής εδώ και δεκαετίες. Από τις 20 μεγάλες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο, οι 16 είναι πιθανό να αυξήσουν τα επιτόκια στο επόμενο εξάμηνο, με τη σύσφιξη να είναι ταχύτερη στις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία. Η Fed προχώρησε στην αύξηση του βασικού επιτοκίου της κατά 50 και 75 μονάδες βάσης διαδοχικά στις δύο τελευταίες της συναντήσεις. Η Τράπεζα της Αγγλίας αύξησε τα επιτόκια στις πέντε τελευταίες συνεδριάσεις, με το βασικό επιτόκιο να φθάνει στο 1,25%. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει το επιτόκιό της τον Ιούλιο για πρώτη φορά από το 2011 και τον Σεπτέμβριο αναμένεται ότι δεν θα έχει πλέον αρνητικά επιτόκια. Για την Ευρωζώνη, τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, οι αγορές αναμένουν ότι τα βασικά επιτόκια θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 100 μονάδες βάσης στο τέλος του 2022 ή στις αρχές του 2023. Δύο σημαντικές οικονομίες που ανατρέπουν την κυρίαρχη τάση είναι η Κίνα και η Ιαπωνία. Στην Κίνα, η αυξανόμενη οικονομική ζημιά από τους εκτεταμένους περιορισμούς της πανδημίας και τα προβλήματα στον τομέα των ακινήτων ώθησαν τους αξιωματούχους να μειώσουν το βασικό επιτόκιο του ενός έτους κατά 10 μονάδες βάσης από 3,8% σε 3,7%. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας διατήρησε τη δέσμευσή της να διατηρήσει τα επιτόκια στο μηδέν, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του ισολογισμού της εάν χρειαστεί.

Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ τον Μάιο σημείωσε νέο υψηλό 40 ετών, καθώς αυξήθηκε κατά 8,6% σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα, μετά την άνοδο του προηγούμενου μήνα κατά 8,3%, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ. Ο δομικός δείκτης, που δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα τρόφιμα, αυξήθηκε κατά 0,6% από μήνα σε μήνα και 6% από ένα χρόνο νωρίτερα, επιβραδύνοντας ελαφρώς από το 6,2% του προηγούμενου μήνα. Οι ισχυρές μετρήσεις του πληθωρισμού δεν αποκλείεται να αναγκάσουν την κεντρική τράπεζα να προχωρήσει σε μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων της προκειμένου να θέσει υπό έλεγχο τις τιμές, με κίνδυνο να εκτροχιάσει την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ προχώρησε σε νέα αύξηση επιτοκίων κατά 0.75%, επιβεβαιώνοντας τις προθέσεις της για πιο επιθετική αντιμετώπιση του υψηλού πληθωρισμού, με υψηλότερη προτεραιότητα σε σχέση με την ανάπτυξη. Σύμφωνα με αξιωματούχους της τράπεζας, για να αναθεωρήσει η Fed χαμηλότερα τον ρυθμό αυξήσεων των επιτοκίων, θα πρέπει να εμφανιστούν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός έχει κορυφώσει. Δημοσιογραφικές πηγές αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ επανεξετάζουν το ενδεχόμενο απόσυρσης ορισμένων από τους δασμούς που έχουν επιβληθεί στο εμπόριο με την Κίνα (εκτός αλουμινίου και χάλυβα), προκειμένου να μετριασθούν οι πληθωριστικές πιέσεις. Την 1η Ιουνίου, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ξεκίνησε την σταδιακή μείωση των χρεογράφων που κατέχει στον ισολογισμό της ($8,9 τρισ.), χωρίς να επανεπενδύει τις προσόδους των κρατικών ομολόγων που κατέχει και λήγουν, έως του ορίου των $30 δισ. ανά μήνα τους επόμενους τρεις μήνες και των $60 δισ. ανά μήνα στη συνέχεια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου, το ΑΕΠ πρώτου τριμήνου των ΗΠΑ υποχώρησε κατά 1,5% σε ετήσια βάση, καθώς η επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος δεν μπόρεσε να αντισταθμιστεί από τα υψηλά επίπεδα κατανάλωσης που καταγράφηκαν. Οι νέες θέσεις εργασίας εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα διαμορφώθηκαν τον Μάιο υψηλότερα του αναμενομένου ενώ το ποσοστό ανεργίας διατηρήθηκε στο 3,6% , σε χαμηλό πριν το ξέσπασμα της πανδημίας τον Φεβρουάριο του 2020. Συνολικά, τα στοιχεία καταδεικνύουν ικανοποιητική απασχόληση και οικονομική ανάπτυξη με τους αναλυτές να θεωρούν ότι ο συνδυασμός της ανθεκτικότητας στις καταναλωτικές δαπάνες και η αύξηση της απασχόλησης είναι δυνατόν να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να αποφευχθεί η ύφεση.

Κατά 25 μονάδες θα αυξήσει η ΕΚΤ το βασικό επιτόκιο τον Ιούλιο, όπως αποφασίστηκε στην τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας. Πρόκειται για την πρώτη αύξηση επιτοκίων μετά από 11 χρόνια και όπως επισημάνθηκε αν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές του πληθωρισμού επιμείνουν ή επιδεινωθούν, μία ακόμη μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων θα είναι κατάλληλη στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου δίνοντας σήμα για πιθανή αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης. Αιτία για την αλλαγή πλεύσης της ΕΚΤ είναι ο υψηλός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ. Σύμφωνα με την αρχική μέτρηση της Eurostat, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε τον Μάιο σε ιστορικό υψηλό (8,1%, Απρίλιος: 7,4%). Ο δομικός πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε εξίσου ιστορικό υψηλό (3,8%, Απρίλιος: 3,5%).

Η ΕΚΤ αναβάθμισε αισθητά την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό το 2022 στο 6,8% από 5,1% τον Μάρτιο. Για το 2023 αναμένει πληθωρισμό 3,5% αντί για 2,1% και για το 2024 εκτιμά ότι θα κινηθεί  στο 2,1% αντί για 1,9%.  Οι προβλέψεις αναφέρουν επίσης ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ σε 2,8% το 2022, 2,1% το 2023 και 2,1% το 2024.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε επίσης να τερματίσει τις αγορές ομολόγων στα τέλη Ιουνίου. Η Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε όμως ότι η ΕΚΤ σκοπεύει να συνεχίσει να επανεπενδύει πλήρως, τις πληρωμές κεφαλαίων από τίτλους λήξεως που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του APP για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για τη διατήρηση άφθονων συνθηκών ρευστότητας.

Στον απόηχο της απόφασης της ΕΚΤ για την έναρξη των αυξήσεων των επιτοκίων τον Ιούλιο, οι τιμές των ελληνικών κρατικών ομολόγων υποχώρησαν αισθητά με την απόδοση του  δεκαετούς να ξεπερνά τα επίπεδα του 4%.  Η αύξηση του κόστους δανεισμού προβληματίζει σίγουρα τον ΟΔΔΗΧ, που έχει προγραμματίσει εκδόσεις αξίας έως και 12 δισ. ευρώ από τις αγορές φέτος ενώ μέχρι στιγμής έχει αντλήσει μόλις 3,4 δισ. ευρώ από ένα 10ετές ΟΕΔ και 1 δισ. ευρώ από επανέκδοση παλαιότερων ομολόγων.

Στην τελευταία δημοπρασία εντόκων γραμματίων ετήσιας διάρκειας το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 0,83%, όταν στην προηγούμενη αντίστοιχη δημοπρασία στις 9 Μαρτίου ήταν αρνητικό (-0,23%). Το ελληνικό χρέος, παρά το μέγεθος του είναι ρυθμισμένο, για τουλάχιστον την επόμενη δεκαετία. Τα 2/3 του χρέους βρίσκονται στα χέρια του "επίσημου τομέα" σε χαμηλά επιτόκια με ετήσιες υποχρεώσεις αναχρηματοδότησης που δε ξεπερνούν το 10- 12% του ΑΕΠ και με μεγάλη μέση περίοδο ωρίμανσης που φτάνει τα 21 χρόνια. Η Ελλάδα έχει επίσης από τα αναλογικά υψηλότερα ταμειακά αποθέματα, 39 δισ. ευρώ, με τα οποία θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες της, χωρίς να δανειστεί για 3,5 χρόνια. Η Κριστίν Λαγκάρντ στις δηλώσεις της αναφερόμενη γενικά στον Ευρωπαϊκό Νότο τόνισε ότι «δεν θα επιτραπεί ο λεγόμενος κατακερματισμός, οι έντονες δηλαδή διαφοροποιήσεις στο κόστος δανεισμού των ασθενέστερων χωρών της ευρωζώνης σε σχέση με τις οικονομικά ισχυρότερες» το οποίο μεταφράζεται σε μια εν δυνάμει παρέμβαση με στοχευμένες αγορές εφόσον χρειαστεί, χωρίς όμως να δοθούν σαφείς λεπτομέρειες.

Iσχυρή ανάπτυξη της τάξης του 7% παρουσίασε η οικονομία, όπως καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ, το α’ τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021, ενώ σε σύγκριση με το δ’ τρίμηνο πέρυσι καταγράφηκε άνοδος του ΑΕΠ κατά 2,3%. Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε αύξηση κατά 10,5% σε σχέση µε το πρώτo τρίµηνο του 2021 ενώ οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου κατά 12,7%. Σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2001 η μεταβολή είναι της τάξης του 2,3%.

Ο ΟΟΣΑ βάζει τον πήχη της ανάπτυξης για την Ελλάδα στο 2,8% για το 2022 και 2,5% το 2023, μετά την επίδοση του 8,3% το 2021. Αναγνωρίζει ότι φέτος και του χρόνου θετικό ρόλο στην ανάπτυξη θα παίξουν οι καθαρές εισροές από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που θα φτάνουν το 1,6% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση, αλλά και η διατήρηση αυξητικής δυναμικής σε εξαγωγές και επενδύσεις Μάλιστα προβλέπει αύξηση εξαγωγών κατά 16,5% για φέτος και 5,8% για το 2023. Επίσης εκτιμά ότι οι επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 9% για φέτος και κατά 12,4% το 2023. Σημαντικός παράγοντας για την πορεία της Ελληνικής οικονομίας θα είναι τα έσοδα από τον τουρισμό, τα οποία σύμφωνα με την συντηρητική πρόβλεψη του ΥΠΟΙΚ θα φτάσουν το 85% του αντίστοιχου τζίρου του 2019. Θετικά μηνύματα για την πορεία του τουρισμού τη θερινή περίοδο εκπέμπουν τα ιδιαίτερα ικανοποιητικά πρώτα στοιχεία των εσόδων του πρώτου τριμήνου και του Απριλίου.

Στο 11,3%  εκτινάχθηκε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Μάιο του 2022, σημειώνοντας ρεκόρ 28 ετών, επιστρέφοντας στο 1994.  Σε μηνιαία βάση, παρουσίασε αύξηση 0,7% κατά τον μήνα Μάιο 2022, σε σύγκριση με τον Απρίλιο.

Στην συνεδρίαση Ιουνίου του Eurogroup, αναμένεται να δωθεί η πολιτική έγκριση για έξοδο της χώρας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας στις 20 Αυγούστου, με βάση την θετική 14η έκθεση αξιολόγησης της Ελλάδας. Παράλληλα, θα καθοριστεί και το χρονοδιάγραμμα εκταμίευσης της δόσης ύψους 748 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο των παρεμβάσεων για το χρέος και μίας ακόμα δόσης αντίστοιχου ύψους που εκκρεμεί από το 2019.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η επενδυτική κοινότητα διατηρούνται, με τις αγορές να συνεχίζουν να δέχονται ισχυρές πιέσεις. Στην κορυφή της οικονομικής επικαιρότητας βρίσκεται ο πληθωρισμός με την ρητορική των κεντρικών τραπεζών να επικεντρώνεται περισσότερο στην χαλιναγώγηση του, παρά τις όποιες βραχυπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες μιας πιο επιθετικής νομισματικής πολιτικής στην παγκόσμια οικονομία. Η μεταβλητότητα αναμένεται να παραμείνει αυξημένη καθιστώντας την όποια επιλογή επενδυτικής στρατηγικής ιδιαίτερα απαιτητική. Το ευμετάβλητο επενδυτικό περιβάλλον επιβάλει την υιοθέτηση μιας πιο αμυντικής προσέγγισης.

Σε συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας και προκλήσεων, οφείλουμε να διατηρούμε την ψυχραιμία μας και να σεβόμαστε τον μακροπρόθεσμο χαρακτήρα για το μέρος της επένδυσής που δεν έχουμε άμεση ανάγκη, να θυμόμαστε για ποιους λόγους επενδύουμε και να μένουμε προσηλωμένοι στους στόχους μας. Η ιστορία μας έχει διδάξει ότι οι συνέπειες της πτώσης, οποιουδήποτε εύρους, εξομαλύνονται για τους μακροπρόθεσμους επενδυτές που κατέχουν ένα σωστά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους.

Το τρέχον επενδυτικό περιβάλλον ενισχύει την αναγκαιότητα των επαρκώς διαφοροποιημένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων και επιλεκτικών τοποθετήσεων μεταξύ επενδυτικών κατηγοριών, γεωγραφικών περιοχών και θεματικών επιλογών που περιλαμβάνουν ελκυστικούς επιχειρηματικούς κλάδους σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Στον απόηχο των εξελίξεων στο γεωπολιτικό επίπεδο και με τις τρέχουσες πληθωριστικές συνθήκες επιβάλλεται η διατήρηση ενός σημαντικού ποσοστού των επενδύσεων μας σε στρατηγικές χαμηλής μεταβλητότητας με κύριο σκοπό την αμυντικότερη διαχείριση του ρίσκου.

Οι διακυμάνσεις των αγορών προσφέρουν ευκαιρίες τοποθέτησης - και για όσους δεν έχουν έκθεση στις αγορές - αλλά απαιτείται ελεγχόμενη ανάληψη επενδυτικού κινδύνου μέσω σταδιακών τοποθετήσεων και αποφυγή βραχυπρόθεσμων κινήσεων και μεμονωμένου ιδιοσυγκρατικού ρίσκου.

Tο άγχος της διαχείρισης της επένδυσής μετακυλίεται στους επαγγελματίες διαχειριστές που είναι έμπειροι και εκπαιδευμένοι να αντιδρούν άμεσα στις διακυμάνσεις των αγορών, δεν παρασύρονται συναισθηματικά όπως οι μη επαγγελματίες, έχουν πρόσβαση σε ενημέρωση και αφουγκράζονται έγκαιρα τα σημάδια της αγοράς.

Οι ευέλικτες μικτές στρατηγικές ως κεντρικοί πυρήνες των χαρτοφυλακίων με παγκόσμια έκθεση μπορούν να ακολουθήσουν τις μεταβολές στις συνθήκες των αγορών και τις αντίστοιχες εναλλαγές σε επενδυτικές κατηγορίες, γεωγραφίες και κλάδους.

Πηγή: Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ
ΟΙ Ο.Σ.Ε.Κ.Α ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ.