Η οικονομία σήμερα

Ενημερωθείτε για τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές από τον κ. Γιάννη Μαρτίνη, επικεφαλής Eurobank Personal Banking Segment, και τον κ. Νίκο Λελεδάκη, Επικεφαλής Υποστήριξης Δικτύων & Πωλήσεων Αμοιβαίων Κεφαλαίων Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. στο video που ακολουθεί:

Δείτε παρακάτω το πλήρες κείμενο της ανάλυσης:

Η παγκόσμια οικονομία και οι αγορές προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις ενός ανεξέλεγκτου ακόμα πληθωρισμού, σε ένα περιβάλλον συνεχώς ανοδικών επιτοκίων μέσω μίας συντονισμένης σύσφιξης νομισματικής πολιτικής από τις περισσότερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη. Το ευμετάβλητο επενδυτικό κλίμα διατηρείται, με τις αποδόσεις των ομολόγων να καταγράφουν νέα πολυετή υψηλά και την νευρικότητα να αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό των μετοχικών αγορών.

Στην έκθεσή του για την εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεωρεί καθοδικά τις προβλέψεις του για το επόμενο έτος ενώ παράλληλα, προειδοποιεί για το ενδεχόμενο παγκόσμιας ύφεσης ιδιαιτέρως σε περίπτωση που δεν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά ο πληθωρισμός. Διατηρεί μεν σταθερή την εκτίμησή του για παγκόσμια ανάπτυξη της τάξης του 3,2% το τρέχον έτος, αλλά προεξοφλεί πως ο ρυθμός ανάπτυξης θα επιβραδυνθεί στο 2,7% το 2023, μειωμένος μόλις κατά 0,2% σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη πρόβλεψή του Ιουλίου. Σημαντικά αναθεωρημένη όμως σε σχέση με την πρόβλεψη του οργανισμού στις αρχές του έτους για ανάπτυξη 4,4% φέτος και 3,8% το 2023.

Η αγορά εργασίας παραμένει σε εξαιρετική κατάσταση στις ΗΠΑ, αλλά αρχίζει να χάνει τη δυναμική που απέκτησε μετά την πανδημία, καθώς η αύξηση του κόστους δανεισμού αρχίζει να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αμερικανική οικονομία οδηγώντας την σε ανάπτυξη μόλις κατά 1% το επόμενο έτος.

Στην Ευρωζώνη, η επιβράδυνση είναι αναπόφευκτη εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, αλλά διατηρεί το θετικό πρόσημο με αύξηση ΑΕΠ κατά 0,5%. Ομοίως η Κίνα θα επιβραδυνθεί σε ένα ρυθμό ανάπτυξης 4,4%, εξαιρετικά χαμηλό σε σύγκριση με παλαιότερους διψήφιους ρυθμούς αύξησης του κινεζικού ΑΕΠ, καθώς η οικονομία της επηρεάζεται αισθητά από τη στάση μηδενικής ανοχής έναντι της πανδημίας αλλά και από την κρίση του στεγαστικού κλάδου.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας θα σημειώσει τουλάχιστον δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης φέτος και το επόμενο έτος και συνολικά το ΑΕΠ αυτών των χωρών θα μειωθεί μέχρι το 2026 κατά 4 τρις δολάρια. Αναφορικά με τον πληθωρισμό, το ΔΝΤ προβλέπει πως θα κορυφωθεί φέτος στο 8,8% και θα αποκλιμακωθεί στο 6,5% το 2023.

Η Federal Reserve αύξησε το επιτόκιο αναφοράς κατά 0,75% για τρίτη συνεχή συνεδρίαση, στο εύρος του 3,0% με 3,25%, παραπέμποντας σε συνέχιση επιθετικών αυξήσεων έως το τέλος του 2022.  Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα σκοπεύει να συνεχίσει να κινείται επιθετικά προς πιο περιοριστική νομισματική πολιτική, προκειμένου να τιθασεύσει τις πληθωριστικές πιέσεις . Στην περιοριστική πολιτική συμβάλλει και η μείωση του ισολογισμού της, η οποία από τον Ιούνιο δεν επαναγοράζει κρατικά ομόλογα Η.Π.Α και ενυπόθηκα δάνεια που είχε στην κατοχή της και λήγουν (περίπου $100 δισ. μείωση μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου). Η διάμεσος των εκτιμήσεων των αξιωματούχων για το επιτόκιο αναφοράς, ανέρχεται πλέον σε 4,5% έως το τέλος του 2022 (έναντι 3,4% στις εκτιμήσεις του Ιουνίου), παραπέμποντας σε αυξήσεις κατά 125 μ.β. σωρευτικά στις επόμενες συνεδριάσεις.

Σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης στις 20-21 Σεπτεμβρίου, οι αξιωματούχοι της Fed συμφωνούν ότι χρειάζεται να αυξήσουν τα επιτόκια σε ένα πιο περιοριστικό επίπεδο και στη συνέχεια να τα διατηρήσουν εκεί για κάποιο χρονικό διάστημα, ακόμη και εάν η πιο επιθετικά αυστηρή νομισματική πολιτική οδηγήσει σε αύξηση της ανεργίας. Προς το παρόν, τα τελευταία στοιχεία της αγοράς εργασίας στις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν ότι η αμερικανική οικονομία είναι ανθεκτική, χωρίς να επηρεάζεται ιδιαίτερα από τις αυξήσεις επιτοκίων.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 0,4% τον Σεπτέμβριο από τον προηγούμενο μήνα, ξεπερνώντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών που περίμεναν να αυξηθεί κατά 0,2%. Σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα ο δείκτης του πληθωρισμού ενισχύθηκε κατά 8,2%.  Την ίδια στιγμή, ο δομικός δείκτης, που δεν περιλαμβάνει τα τρόφιμα και την ενέργεια αυξήθηκε 6,6% από ένα χρόνο νωρίτερα, εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη άνοδο από το 1982. Από τον προηγούμενο μήνα ο δομικός δείκτης σκαρφάλωσε 0,6% για δεύτερο διαδοχικό μήνα, ξεπερνώντας την εκτίμηση των αναλυτών για μηνιαία άνοδο 0,4%.

Το ενδιαφέρον των επενδυτών θα εστιάσει στις ανακοινώσεις των εταιρικών αποτελεσμάτων του τρίτου τριμήνου. Η ετήσια μεταβολή των κερδών ανά μετοχή των εταιρειών του S&P 500 αναμένεται σε +1,6% συνολικά και -4,9% αν εξαιρεθεί ο κλάδος ενέργειας. Σημειώνεται ότι οι εκτιμήσεις για την εταιρική κερδοφορία έχουν υποχωρήσει σημαντικά τους τελευταίους μήνες από +10,8% στα τέλη Ιουνίου.

Οι τιμές του πληθωρισμού, για το σύνολο της Ευρωζώνης, καταγράφουν νέο ιστορικό υψηλό στο 10% τον Σεπτέμβριο. Σε μηνιαία βάση, ο δείκτης τιμών καταναλωτή επιταχύνθηκε κατά 1,2%. Οι ρυθμοί πληθωρισμού διαφέρουν ευρύτατα μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, κυμαινόμενοι τον Σεπτέμβριο από 6,2% σε ετήσια βάση στη Γαλλία έως το 24,2% στην Εσθονία. Οι τιμές της ενέργειας παραμένουν ο σημαντικότερος παράγοντας του συνολικού πληθωρισμού, σημειώνοντας αύξηση 40,8% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο μετά την άνοδο του 38,6% τον Αύγουστο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι από το 1991 έως το 2021 δεν είχε καταγραφεί μηνιαία μέτρηση πληθωρισμού της Ευρωζώνης που να ξεπερνά το 5% σε ετήσια βάση.

Το ποσοστό ανεργίας στο σύνολο της ευρωζώνης, παρέμεινε σταθερό τον Αύγουστο σε 6,6%, το οποίο είναι και ιστορικό χαμηλό από το 1998. Στα πρακτικά της σύσκεψης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας του Σεπτεμβρίου, αναφέρθηκε η πρόθεση συνέχισης των αυξήσεων επιτοκίων, ωστόσο σημειώθηκε ότι παρακολουθείται στενά η υψηλή μεταβλητότητα στις διεθνείς αγορές. Ορισμένα μέλη της ΕΚΤ προτιμούσαν αύξηση επιτοκίου κατά 0,50% έναντι της αύξησης κατά 0,75%, που πραγματοποιήθηκε. Πολλά θα εξαρτηθούν και από τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου για το ΑΕΠ, με περιορισμένες όμως πιθανότητες ηπιότερης νομισματικής πολιτικής στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.

Ο ΟΠΕΚ+ ανακοίνωσε τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου κατά 2 εκ. βαρέλια ημερησίως, τη μεγαλύτερη μείωση από την άνοιξη του 2020. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους γι’ αυτήν την απόφαση και επανάφεραν στο τραπέζι το νομοσχέδιο του Κογκρέσου, NOPEC (No Oil Producing and Exporting Cartels). Το NOPEC, εάν ψηφιστεί,  μπορεί να ανατρέψει την ασυλία που απολαμβάνουν εδώ και δεκαετίες τα κράτη- μέλη του διεθνούς καρτέλ, καθώς ο γενικός εισαγγελέας των ΗΠΑ θα αποκτούσε τη δυνατότητα να μηνύσει τον ΟΠΕΚ ή τα μέλη του, όπως η Σαουδική Αραβία, σε ομοσπονδιακό δικαστήριο. Οι ΗΠΑ αναμένεται να αντιδράσουν και μέσω απελευθέρωσης πετρελαίου από τα στρατηγικά αποθέματά τους αλλά είναι αβέβαιο αν μια τέτοια κίνηση μπορεί να περιορίσει την άνοδο των τιμών.

Τη φετινή χρονιά, η ελληνική οικονομία τρέχει με έναν ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης σχεδόν διπλάσιο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Παρά τις ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις, η αναπτυξιακή δυναμική στο εννεάμηνο του 2022 στηρίχθηκε στην ενίσχυση της κατανάλωσης και στην έντονη άνοδο της τουριστικής κίνησης και των ταξιδιωτικών εισπράξεων, σε συνδυασμό με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την κερδοφορία των ελληνικών εισηγμένων σε επίπεδα ρεκόρ στο πρώτο εξάμηνο.

Ανάπτυξη 5,2% φέτος και 1,8% το 2023 προβλέπει για την Ελλάδα η ετήσια έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την οικονομία, με τις εκτιμήσεις να βρίσκονται κοντά σε αυτές του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο στο προσχέδιο προϋπολογισμού κάνει λόγο για ανάπτυξη 5,3% το 2022 και 2,1%, έναντι 0,9% στην Ευρωζώνη την ερχόμενη χρονιά.  Όπως επισημαίνεται ωστόσο στο κείμενο του προσχεδίου, η πρόβλεψη για το 2023 είναι σχετικά επισφαλής, εξαιτίας των γεωπολιτικών εξελίξεων, του πολέμου στην Ουκρανία και των συνθηκών που θα επικρατούν στο ενεργειακό μέτωπο.

Ιστορικό υψηλό από την είσοδο της χώρας στην Ευρωζώνη σημείωσε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο καθώς διαμορφώθηκε στο 12,1% από 11,2% τον Αύγουστο, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat. Την μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψαν και πάλι οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, όμως πλέον οι ανατιμήσεις διαχέονται σε όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών. Στο 12% ήταν και η εκτίμηση της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας από 11,4% τον Αύγουστο. Με βάση τις τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί στο 3,2% για το 2023 όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα «τρέχει» με 5,7%.

H κυβέρνηση υπέβαλε, νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό, το δεύτερο αίτημα πληρωμής από το Ταμείο Ανάκαμψης συνολικού ύψους 3,65 δισ. ευρώ. Μέχρι στιγμής έχουν εκταμιευθεί περίπου 7,5 δισ. ευρώ. Η πρώτη δόση, που εκταμιεύθηκε στις 8 Απριλίου 2022, ήταν 3,56 δισ. ευρώ. Η προχρηματοδότηση που είχε εκταμιευθεί στις 9 Αυγούστου 2021 ήταν 3,96 δισ. ευρώ. Εφόσον εκταμιευθεί, όπως αναμένεται, και η δεύτερη δόση έως το τέλος του χρόνου, θα έχουν εισρεύσει στα δημόσια ταμεία 11 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η χώρα έχει να λαμβάνει 30,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, σε επιχορηγήσεις και δάνεια.

Ο στόχος των 12 δις ευρώ που είχε τεθεί αρχικά από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους για τις δανειακές ανάγκες του 2022, έχει μειωθεί στα 10 δισ. ευρώ και μπορεί να κινηθεί χαμηλότερα, ανάλογα με τις συνθήκες, ενώ από τις αρχές του έτους έχουν αντληθεί από τις αγορές συνολικά 7 δις ευρώ. Τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα και το ευνοϊκό προφίλ του χρέους μειώνουν τους άμεσους κινδύνους ρευστότητας, ενώ συνεχίζονται οι επανεπενδύσεις των ομολόγων που λήγουν υπό το πρόγραμμα PEPP της ΕΚΤ.

Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch διατήρησε το αξιόχρεο της Ελλάδας στη βαθμίδα «ΒΒ» με θετικές προοπτικές ενώ οι οίκοι Moodys και DBRS δεν άλλαξαν κάτι στις εκθέσεις που δημοσιοποίησαν για την ελληνική οικονομία. Επιβεβαίωσαν τις σταθερές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας χωρίς όμως να  προχωρήσουν σε αναβάθμιση της αξιολόγησης τους. Η Moody’s δίνει την πιο αυστηρή βαθμολογία στη χώρα μας, διατηρώντας από τον Νοέμβριο του 2020 την αξιολόγηση στο Βa3 με σταθερές προοπτικές και τρία σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, έναντι δύο με βάση την αξιολόγηση της Fitch και μόλις ένα σύμφωνα με τις ετυμηγορίες των S&P και DBRS.

H μεταβλητότητα αναμένεται να διατηρηθεί στον βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα καθώς η επενδυτική κοινότητα προσπαθεί να αξιολογήσει τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες και να δώσει τις σωστές απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα. Πόσο ακόμα θα συνεχισθεί ή άνοδος του πληθωρισμού; Πλησιάζει στην κορύφωση στις ΗΠΑ; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη; Πόσο ακόμα θα συνεχισθούν οι επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων; Πόσο πιθανό είναι να εισέλθει σε ύφεση η παγκόσμια οικονομία και αν ναι πόσο θα κρατήσει;

Οι ομολογιακές αξίες οι οποίες κινούνται ανάλογα με τις προσδοκίες της αγοράς αναφορικά με την πολιτική των Κεντρικών Τραπεζών δείχνουν να έχουν τιμολογήσει τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων. Οι ελκυστικές αποτιμήσεις των κρατικών ομολόγων, η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και οι γεωπολιτικές ανησυχίες λειτουργούν υποστηρικτικά για τα κρατικά ομόλογα προσδίδοντας τους μια νότα σχετικής ασφάλειας που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί μέσω σταδιακών τοποθετήσεων. Οι υψηλές αποδόσεις (ΥΤΜ) των χ/φ των ομολογιακών αμοιβαίων κεφαλαίων, με εστίαση τόσο στα εταιρικά όσο και στα κρατικά χρεόγραφα, δημιουργούν ενδιαφέρουσες προοπτικές συγκριτικά με το πρόσφατο παρελθόν και ενισχύουν την άποψη της διατήρησης των υφιστάμενων συμμετοχών. Οι τρέχουσες αποτιμήσεις των μετοχών, αν και τιμολογούν αρκετούς αρνητικούς παράγοντες, εκτιμάται ότι δεν αποτυπώνουν πλήρως μία περαιτέρω επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Οι μετοχικές αγορές αναμένεται να επηρεαστούν από τα αποτελέσματα της εταιρικής κερδοφορίας του τρίτου τριμήνου και τις προβλέψεις των διοικήσεων για τα μελλοντικά έσοδα.

Σε συνθήκες αβεβαιότητας και περιορισμένης ορατότητας, εν μέσω σημαντικών προκλήσεων, η αμυντική προσέγγιση στις επενδύσεις είναι μονόδρομος. Η ενεργητική διαχείριση αποκτά ακόμα πιο σημαντικό ρόλο και σε συνδυασμό με τη διασπορά που προσφέρουν, τα αμοιβαία κεφάλαια αποτελούν την απόλυτη επενδυτική επιλογή.

Γενικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αμυντική προσέγγιση που προτείνεται ως επενδυτική στρατηγική στους πελάτες μας, υφίσταται ήδη στα χαρτοφυλάκια των αμοιβαίων κεφαλαίων με τα αποτελέσματα να είναι ορατά στη σύγκριση της πορείας των δεικτών των αγορών με τις αντίστοιχες αποδόσεις των αμοιβαίων κεφαλαίων.

Πηγή: Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ
ΟΙ Ο.Σ.Ε.Κ.Α ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ.

Ενημερωθείτε για τα μακροοικονομικά ζητήματα στην Ελλάδα και διεθνώς, κάνοντας εγγραφή στις Οικονομικές Αναλύσεις της Eurobank.