Πρωτοβουλίες και πρότυπα ESG: Τα βασικά σημεία
- Η πορεία των κρατών προς την κλιματική ουδετερότητα, την κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και την εταιρική διαφάνεια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καταγραφή και παρακολούθηση της προόδου τους ως προς τους δείκτες ESG, τόσο σε εθνικό όσο και σε οικονομικό/επιχειρησιακό επίπεδο.
- Κατευθυντήριες οδηγίες GRI: Ένα πλαίσιο προδιαγραφών για την έκδοση απολογισµών οικονοµικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής επίδοσης των επιχειρήσεων και των μη κυβερνητικών φορέων.
- UN Global Compact (Οικουμενικό Σύμφωνο του ΟΗΕ): Μια παγκόσμια πλατφόρμα για επιχειρήσεις και οργανισμούς που προάγει τη δικτύωση και τη δέσμευση σε τομείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εργασίας, περιβάλλοντος και καταπολέμησης της διαφθοράς.
Ποιος είναι ο ρόλος των προτύπων ESG
Η δημοσιοποίηση της προόδου και των επιδόσεων της εταιρικής βιωσιμότητας έχουν μπει στο επίκεντρο της προσοχής των κεφαλαιαγορών, των πολιτικών αρχών και της κοινωνίας παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια.
Πλέον, τα μη χρηματοοικονομικά δεδομένα και οι δείκτες ESG των επιχειρήσεων διαμορφώνουν τη λήψη:
- Επενδυτικών αποφάσεων από θεσμικούς επενδυτές.
- Πιστοδοτικών αποφάσεων από χρηματοοικονομικά ιδρύματα.
Επιπλέον, οι τράπεζες, οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και οι ασφαλιστές απαιτούν ποιότητα και συνέπεια στις γνωστοποιήσεις στοιχείων επίδοσης βιωσιμότητας. Έτσι οι επενδυτικές τους αποφάσεις δομούνται με βάση συναφή και αξιόπιστα δεδομένα.
Ποια η σημασία των αειφόρων επιχειρηματικών μοντέλων
Η πανδημία COVID-19 έχει υπογραμμίσει τη σημασία των αειφόρων και ανθεκτικών επιχειρηματικών μοντέλων για την οικονομική ανάκαμψη των χωρών. Έχει επίσης τονίσει τον άρρηκτο δεσμό μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος, της ευημερούσας κοινωνίας και ενός αποτελεσματικού ρυθμιστικού πλαισίου.
Η πορεία των κρατών προς την κλιματική ουδετερότητα, την κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και την εταιρική διαφάνεια συνεπάγεται την καταγραφή και παρακολούθηση της προόδου τους ως προς τους δείκτες ESG. Αυτό συμβαίνει τόσο σε εθνικό επίπεδο (ρυθμιστικές αλλαγές, εθνική στρατηγική, πρόοδος των πόλεων και των περιφερειών) όσο και σε οικονομικό (στο επίπεδο των επιχειρήσεων).
Οι εξελίξεις αυτές υποδεικνύουν την ανάγκη για ένα ισχυρό και τεκμηριωμένο πλαίσιο αναφοράς της εταιρικής βιωσιμότητας.
Μια διεθνής πρωτοβουλία
Οι κατευθυντήριες οδηγίες Global Reporting Initiative (GRI) είναι μια διεθνής πρωτοβουλία που θεμελιώθηκε το 1997. Επικεντρώνονται στην ανάπτυξη και τη διάδοση των αρχών και δεικτών καταγραφής και δημοσιοποίησης της οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής επίδοσης των εταιρειών.
Η σημαντική πλειοψηφία των εταιρειών παγκοσμίως χρησιμοποιούν τους δείκτες GRI στις στρατηγικές και τους απολογισμούς τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Έτσι αξιοποιούν το πλαίσιο GRI, την κατηγοριοποίηση στοιχείων, τη διασφάλιση της ποιότητας και τον καθορισμό ορίων ενός απολογισμού.
Οι στόχοι των κατευθυντήριων οδηγιών GRI
Οι κατευθυντήριες οδηγίες GRI είναι ένα πλαίσιο προδιαγραφών για την έκδοση απολογισµών οικονοµικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής επίδοσης της επιχείρησής σας.
Οι οδηγίες αναθεωρούνται τακτικά, έτσι ώστε να:
- Παρουσιάζουν τις βέλτιστες αρχές έκδοσης απολογισμών ώστε να καθοδηγήσουν την προετοιμασία απολογισμών βιωσιμότητας σε επίπεδο επιχειρήσεων και οργανισμών.
- Βοηθούν τις επιχειρήσεις να παρουσιάσουν μια ισορροπημένη και εύλογη εικόνα των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιδόσεών τους.
- Συμβάλλουν στη συγκρισιμότητα (benchmarking) και την κατανόηση των επιδόσεων βιωσιμότητας µε βάση κώδικες, πρότυπα επίδοσης και πρωτοβουλίες, και χρησιμεύουν ως πλαίσιο συµµετοχής των ενδιαφερομένων µερών.
GRI και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)
Οι κατευθυντήριες οδηγίες προορίζονται για επιχειρήσεις και οργανισµούς όλων των µεγεθών, κλάδων και γεωγραφικής δραστηριοποίησης.
Παρόλα αυτά, η έκδοση απολογισµού µπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τους µικρότερους οργανισµούς και οικονομικές οντότητες, ιδιωτικού ή δηµόσιου χαρακτήρα. Μια επιχείρηση η οποία ανήκει στη μικρομεσαία κατηγορία µπορεί να υιοθετήσει µια σταδιακή προσέγγιση υλοποίησης των κατευθυντήριων οδηγιών.
Οι ΜΜΕ που επιδεικνύουν τη δέσμευσή τους και καταγράφουν τις επιδόσεις τους σύμφωνα με τα πρότυπα GRI:
- Αποκτούν ένα ξεχωριστό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
- Απολαμβάνουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια.
- Είναι σε θέση να διαχειριστούν επιχειρησιακούς κινδύνους πιο αποτελεσματικά.
- Εξασφαλίζουν μεγαλύτερη φήμη και εμπιστοσύνη μεταξύ των συνεργατών και των καταναλωτών εφόσον εφαρμόζουν αειφόρες πρακτικές.
Η αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα του GRI
Έχει αποδειχθεί πως η δέσμευση της επιχείρησής σας στα κριτήρια ESG και η πρακτική ευθυγράμμισή της με τα παγκόσμια πρότυπα αειφορίας:
- Αυξάνουν τη λειτουργική αποτελεσματικότητά της.
- Εξοικονομούν κόστος.
- Πολλαπλασιάζουν την προσήλωση και παραγωγικότητα των εργαζομένων σας.
Σύμφωνα με το Harvard Business School, οι επιχειρήσεις startup που δημοσιοποιούν τις επιδόσεις τους στους τομείς ESG / εταιρικής βιωσιμότητας έχουν καλύτερες επιχειρηματικές επιδόσεις (έως και 4,8%) από αυτές που δεν το κάνουν.
Ως ένα παγκοσμίως αναγνωρισμένο πρότυπο, οι κατευθυντήριες οδηγίες GRI είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης για την πορεία ESG / εταιρικής βιωσιμότητας της επιχείρησής σας.
Κατανόηση των δεικτών
Οι δείκτες GRI βασίζονται σε 3 Καθολικά Πρότυπα (Universal Standards) δημοσιοποίησης των γενικών στοιχείων και της προσέγγισης της εταιρικής βιωσιμότητας:
- GRI 101 Foundation (Βάση) – Το σημείο εκκίνησης για τη χρήση των προτύπων GRI. Διαθέτει βασικές πληροφορίες σχετικά με τη χρήση των δεικτών.
- GRI 102 General Disclosures (Γενικές Δημοσιοποιήσεις) – Χρησιμοποιείται για τη δημοσιοποίηση των γενικών εταιρικών στοιχείων, όπως η επισκόπηση του μεγέθους, της γεωγραφικής θέσης και των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Είναι σημαντικές για την καλύτερη κατανόηση της φύσης του οργανισμού και των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεών του.
- GRI 103 Management Approach (Διοικητική Προσέγγιση) – Αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίον η εταιρεία σας διαχειρίζεται τα ουσιαστικά θέματά της (material issues).
Τα θεματικά πρότυπα και οι κατηγορίες τους
Τα θεματικά πρότυπα (topic-specific standards) χωρίζονται σε 3 κατηγορίες:
- Οικονομία: GRI 200 series
- Περιβάλλον: GRI 300 series
- Κοινωνία: GRI 400 series
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τους δείκτες GRI κατά τη σύνταξη της έκθεσης βιωσιμότητάς σας, με την αξιοποίηση επιλεγμένων δεικτών ή μέρους του περιεχομένου τους.
Έτσι μπορείτε να δημοσιοποιήσετε τα εταιρικά στοιχεία σας για συγκεκριμένους αποδέκτες (επενδυτές, καταναλωτές, τοπική κοινωνία) ή για ειδικό σκοπό, π.χ. οι επιδόσεις της επιχείρησής σας στην αποτροπή της κλιματικής αλλαγής, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη βελτίωση του επιπέδου τοπικής απασχόλησης σε υποανάπτυκτες περιοχές.
Τα πρώτα σας βήματα στο GRI
Πώς να ξεκινήσετε με το πλαίσιο αναφοράς GRI:
- Αρχικά, χρησιμοποιήστε τα πρότυπα GRI χωρίς να αναπτύξετε ένα πλήρες, επίσημο έγγραφο. Μπορείτε να αξιοποιήσετε τους δείκτες GRI τόσο σε μια πλήρη έκθεση βιωσιμότητας όσο και σε συνοπτικές εκθέσεις επιδόσεων ESG ή ως μέρος της εταιρικής επικοινωνίας.
- Αφού εξοικειωθείτε με το πλαίσιο αναφορών και τους δείκτες GRI, σκεφτείτε εάν και πότε θα θέλατε να ετοιμάσετε έναν πλήρη εταιρικό απολογισμό. Έχοντας ήδη γνωστοποιήσει τα στοιχεία με βάση τους συγκεκριμένους δείκτες για 2-3 χρόνια, μπορείτε να αξιοποιήσετε τα έτοιμα αυτά στοιχεία, τα οποία κατά πάσα πιθανότητα θα έχουν και τη μεγαλύτερη σημασία για τα ενδιαφερόμενα μέρη.
- Όταν είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε την προετοιμασία του απολογισμού βιωσιμότητας, αξιολογήστε τα ουσιαστικά θέματα της επιχείρησής σας. Αυτό συμπεριλαμβάνει την ανάλυση των τάσεων του τομέα ή του κλάδου σας και τη συμμετοχή των βασικών ενδιαφερόμενων μερών.
- Διαμορφώστε τον απολογισμό σας σύμφωνα με τις εταιρικές ανάγκες και τους στόχους σας. Ορίστε τη μελλοντική εξέλιξή σας και το επίπεδο όπου επιθυμείτε να φτάσετε. Εάν τα επιχειρησιακά σας σχέδια περιλαμβάνουν την επέκταση, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την αξιοποίηση των ευκαιριών ESG, ο σχεδιασμός και η δημοσίευση μιας πλήρους έκθεσης εταιρικής βιωσιμότητας σύμφωνα με τα πρότυπα GRI θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών από τους επενδυτές και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Μια μεγάλη παγκόσμια πρωτοβουλία
Το United Nations Global Compact (Οικουμενικό Σύμφωνο των Ηνωμένων Εθνών) είναι μια παγκόσμια πλατφόρμα που απευθύνεται σε επιχειρήσεις, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και δημόσιους φορείς. Προάγει τη δικτύωση και τη δέσμευση σε τομείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εργασίας, περιβάλλοντος και καταπολέμησης της διαφθοράς.
Η συμμετοχή στο UN Global Compact είναι μια δημόσια δέσμευση για την εφαρμογή, τη γνωστοποίηση και την προώθηση των 10 Οικουμενικών Αρχών του, όπως επίσης και των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals) του ΟΗΕ.
Το UN Global Compact και οι υπεύθυνες επιχειρήσεις
Εταιρική βιωσιμότητα σημαίνει ότι οι λειτουργίες της επιχείρησής σας θα πρέπει να ανταποκρίνονται σε θεμελιώδεις ευθύνες στους τομείς:
- Ανθρώπινα δικαιώματα
- Συνθήκες εργασίας
- Προστασία του περιβάλλοντος
- Καταπολέμηση της διαφθοράς
Οι υπεύθυνες επιχειρήσεις εφαρμόζουν τις ίδιες αξίες και αρχές ολοκληρωτικά, και αναγνωρίζουν ότι οι καλές πρακτικές σε έναν τομέα δεν αντισταθμίζουν αρνητικές επιδόσεις σε κάποιον άλλον.
Οι 10 Αρχές του UN Global Compact
Όταν ενσωματώνετε τις 10 Αρχές του UN Global Compact στις στρατηγικές, τις διαδικασίες και τη δημιουργία μιας κουλτούρας ακεραιότητας, η επιχείρησή σας δεν ανταποκρίνεται απλά στις βασικές της ευθύνες απέναντι στον άνθρωπο και τον πλανήτη, αλλά θέτει το πλαίσιο για τη μακροπρόθεσμη επιχειρηματική της επιτυχία.
Αρχές για τα ανθρώπινα δικαιώματα
- Αρχή 1 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να υποστηρίζουν και να σέβονται την προστασία των διεθνώς διακηρυγμένων ανθρώπινων δικαιωμάτων.
- Αρχή 2 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να διασφαλίζουν ότι οι δικές τους δραστηριότητες δεν εμπλέκονται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αρχές για τις συνθήκες εργασίας
- Αρχή 3 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και την αποτελεσματική αναγνώριση του δικαιώματος της συλλογικής διαπραγμάτευσης.
- Αρχή 4 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την εξάλειψη κάθε μορφής καταναγκαστικής ή υποχρεωτικής εργασίας.
- Αρχή 5 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την ουσιαστική κατάργηση της παιδικής εργασίας.
- Αρχή 6 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να προασπίζουν την εξάλειψη των διακρίσεων στις προσλήψεις και την απασχόληση.
Αρχές για το περιβάλλον
- Αρχή 7 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να ακολουθούν προληπτική προσέγγιση ως προς τις περιβαλλοντικές προκλήσεις.
- Αρχή 8 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας.
- Αρχή 9 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και τη διάδοση τεχνολογιών που είναι φιλικές προς το περιβάλλον.
Αρχή για την καταπολέμηση της διαφθοράς
- Αρχή 10 – Οι επιχειρήσεις οφείλουν να αντιτίθενται σε κάθε μορφής διαφθορά, συµπεριλαµβανοµένου του εκβιασμού και της δωροδοκίας.
Ετήσια έκθεση προόδου των επιχειρήσεων-μελών
H ετήσια έκθεση προόδου των επιχειρήσεων (Communication On Progress – CoP) αποτελεί τον πυρήνα της δέσμευσής τους στο UN Global Compact, καθώς παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στα ενδιαφερόμενα μέρη.
Η δομή της έκθεσης είναι ευέλικτη και μπορεί να συνταχθεί σε οποιαδήποτε γλώσσα, εφόσον πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις που παρουσιάζονται παρακάτω.
Δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις-μέλη του UN Global Compact βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα επίδοσης σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, οι CoP κατατάσσονται σε 3 κατηγορίες με βάση τον βαθμό ανάλυσης που περιέχουν.
Παράλληλα, υπάρχει συνεργασία και με άλλες πρωτοβουλίες – π.χ. Global Reporting Initiative (GRI) – με σκοπό να διασφαλιστεί ότι τα πρότυπα είναι εναρμονισμένα και η κάλυψη των απαιτήσεων του ενός βοηθά στη συμμόρφωση με τα άλλα.
Απαιτήσεις περιεχομένου CoP
Η πολιτική για την έκθεση CoP καθορίζει 3 απαιτήσεις ως προς το περιεχόμενό της:
- Δήλωση του Διευθύνοντος Συμβούλου (CEO) της επιχείρησης για τη διαρκή στήριξη στο Οικουμενικό Σύμφωνο.
- Περιγραφή των ενεργειών που έχει αναλάβει ή σχεδιάζει να αναλάβει η επιχείρηση για την εφαρμογή των 10 Αρχών σε καθεμία από τις 4 θεματικές περιοχές.
- Μέτρηση αποτελεσμάτων των δράσεων που είχαν υλοποιηθεί (ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες επίδοσης).
Πώς σας ωφελεί το UN Global Compact
Όταν συμμετέχετε στο UN Global Compact, το Οικουμενικό Σύμφωνο του ΟΗΕ, εξασφαλίζετε:
- Δικτύωση με συμμετέχοντες του Συμφώνου που αντιπροσωπεύουν κάθε κλάδο και μέγεθος της οικονομίας, σε 160 και πλέον χώρες.
- Ευκαιρίες συνεργασίας και γνωστοποίησης βέλτιστων πρακτικών και καινοτόμων λύσεων.
- Οδηγίες βέλτιστων πρακτικών βασισμένων σε 20 χρόνια εμπειρίας του Συμφώνου.
- Εργαλεία, πόρους και ευκαιρίες εκπαίδευσης.
- Υποστήριξη από τοπικά δίκτυα (Global Compact Network Hellas).
- Ηθικό πλεονέκτημα, γνώση και την εμπειρία του ΟΗΕ.
Για απολογισμούς βιώσιμης ανάπτυξης
Ετήσιος απολογισμός δραστηριοτήτων και βιώσιμης ανάπτυξης της Eurobank. Ο απολογισμός έχει στόχο την πλήρη ενημέρωση των ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με τις επιδόσεις μας στους πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης (οικονομία, κοινωνία, περιβάλλον). Συντάσσεται με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες GRI Standards, τις 10 Αρχές του Global Compact, τις 7 θεμελιώδεις αρχές εταιρικής υπευθυνότητας του διεθνούς προτύπου ISO 26000:2010 και τις αρχές υπευθυνότητας AccountAbility AA1000 2018.
The challenge and opportunity of ESG reporting for SMEs, στον διαδικτυακό τόπο maddyness.com (στα Αγγλικά).
Για τις κατευθυντήριες οδηγίες GRI
- Getting started, στον διαδικτυακό τόπο globalreporting.org (στα Αγγλικά).
- Global Reporting Initiative (GRI) Standards – White Paper, στον διαδικτυακό τόπο wsp-pb.com (στα Αγγλικά).
- Global Reporting Initiative, στον διαδικτυακό τόπο της Deloitte (στα Αγγλικά).
- GR 102: General Disclosures, στον διαδικτυακό τόπο globalreporting.org (στα Αγγλικά).
- GRI 101: Foundation, στον διαδικτυακό τόπο globalreporting.org (στα Αγγλικά).
- GRI 103: Management Approach, στον διαδικτυακό τόπο globalreporting.org (στα Αγγλικά).
- The global standards for sustainability reporting, στον διαδικτυακό τόπο globalreporting.org (στα Αγγλικά).
Για το UN Global Compact (Οικουμενικό Σύμφωνο του ΟΗΕ)
- Οι Δέκα Αρχές του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών, στον διαδικτυακό τόπο globalcompact.gr.
- CoP: Ετήσια αναφορά προόδου επιχειρήσεων-μελών, στον διαδικτυακό τόπο globalcompact.gr.
Για τις επιχειρήσεις-μέλη του UN Global Compact
- See who’s involved – Our Participants, στον διαδικτυακό τόπο του UN Global Compact, με τις ελληνικές επιχειρήσεις-μέλη του Οικουμενικού Συμφώνου του ΟΗΕ (στα Αγγλικά).
- Benefits of Participation, στον διαδικτυακό τόπο του Global Compact USA (στα Αγγλικά).