Εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας

Σκοπός και χαρακτηριστικά της δράσης

Το πρόγραμμα Εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας του στρατηγικού σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΣΣ ΚΑΠ) 2023-2027 αφορά τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων στον τομέα της γεωργίας με στόχο την προσέλκυση νέων σε ηλικία γεωργών και τη διατήρησή τους στον τομέα.

Επιμέρους στόχοι της δράσης

Το πρόγραμμα στοχεύει στη διευκόλυνση της βιώσιμης επιχειρηματικής ανάπτυξης σε αγροτικές περιοχές και την προώθηση της απασχόλησης, της ανάπτυξης και της ισότητας των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των γυναικών στη γεωργία.

Δικαιούχοι της δράσης

Α. Όλα τα φυσικά πρόσωπα που:

• Έχουν ενηλικιωθεί και δεν έχουν υπερβεί το 40ό έτος της ηλικίας τους στο τέλος του έτους έκδοσης της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (ΥΑ 519/135068/5.5.2023, Β’3071, άρθρο 3, παρ. 18).
• Είναι μόνιμοι κάτοικοι σε κάποια από τις περιοχές εφαρμογής του μέτρου.
• Είναι νόμιμοι κάτοχοι οικονομικά αυτόνομης γεωργικής – κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης με ιδιόκτητο ζωικό κεφάλαιο και είναι νομικά και οικονομικά υπεύθυνοι για την κανονική λειτουργία της.
• Εγκαθίστανται για πρώτη φορά στην εκμετάλλευση, δηλαδή εγγράφονται στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) ως επαγγελματίες αγρότες νεοεισερχόμενοι στον αγροτικό τομέα κατά το 18μηνο που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης στήριξης.
• Υποβάλλουν παραδεκτή ΕΑΕ για το έτος 2024.
• Έχουν τουλάχιστον επίπεδο γνώσεων 4, δηλαδή είναι απόφοιτοι επαγγελματικής σχολής ή Λυκείου, ή επίπεδο γνώσεων επιπέδου 2, δηλαδή απολυτήριο γυμνασίου και ταυτόχρονα εκπαίδευση γεωτεχνικής κατεύθυνσης με διάρκεια τουλάχιστον 150 ωρών, που δεν αποτελεί μέρος πιστοποιητικού ή διπλώματος (μη τυπικής εκπαίδευσης με βεβαίωση από την αρμόδια αρχή).

Εάν δεν καλύπτονται τα ελάχιστα εκπαιδευτικά προσόντα, οι υποψήφιοι πρέπει να διαθέτουν επίπεδο γνώσεων επιπέδου 2, δηλαδή απολυτήριο γυμνασίου και:

• Άσκηση του επαγγέλματος του αγρεργάτη με πλήρη απασχόληση για 3 συνεχόμενα χρόνια ή για ισοδύναμο χρονικό διάστημα με μειωμένο ωράριο, κατά την τελευταία 10ετία, που αποδεικνύεται με πιστοποιητικό που έχει εκδοθεί από αρμόδια αρχή, δελτία μισθοδοσίας, εργόσημο ή άλλα σχετικά έγγραφα, εφόσον διευκρινίζουν σαφώς τις επαγγελματικές δραστηριότητες.

ή

• Να είναι ασφαλισμένοι ως μέλη αγροτικής οικογενειακής εκμετάλλευσης, κατά την έκδοση της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος με έναρξη ασφάλισης τουλάχιστον από το 2022.

• Δεν έχουν ασκήσει γεωργική επαγγελματική δραστηριότητα τουλάχιστον κατά τα τελευταία 5 χρόνια πριν από την ημερομηνία πρώτης εγκατάστασης.
• Κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 2019-2022 να μην έχουν υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ με μέσο όρο τυπικής απόδοσης που να υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια, και τα 10.000 ευρώ στα νησιά, εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια.

Σε κάθε περίπτωση δεν είναι επιλέξιμοι όσοι κατά τα έτη 2019-2022 έχουν υποβάλει έστω και μία δήλωση ΟΣΔΕ με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 16.000 ευρώ.

• Δεν έχουν μόνιμη εξωγεωργική απασχόληση, εξαρτημένη ή μη εξαρτημένη. Ωστόσο, εάν έχουν, δεσμεύονται να τη διακόψουν μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εξέτασης της αίτησής τους και πριν από την ένταξή τους στο μέτρο, εφόσον κριθούν επιλέξιμοι.
• Δεν έχουν υπάρξει στο παρελθόν δικαιούχοι μέτρων νέων γεωργών του ΠΑΑ 2014-2022, του ΠΑΑ 2007-2013 και του ΕΠΑΑ-ΑΥ 2000-2006.
• Δεν έχουν σύζυγο που:
  • Έχει υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ το έτος 2024 με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ.

  ή

  • Έχει υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 16.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια, και τα 13.000 ευρώ στα νησιά εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια τα έτη 2022 ή/και 2023.

  ή

  • Είναι επαγγελματίας αγρότης / αγρότισσα, σύμφωνα με βεβαίωση ή διασταυρωτικό έλεγχο του ΜΑΑΕ.

Εξαιρούνται οι σύζυγοι των επαγγελματιών αγροτών στον τομέα της αλιείας.

• Να έχουν συμπληρώσει τον αριθμό των προβλεπόμενων ετών φοίτησης για κάθε σχολή εάν έχουν τη φοιτητική ιδιότητα.
• Να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις μέχρι και 31.12.2025 ή να έχουν απαλλαγεί από αυτές, ώστε να έχουν τη δυνατότητα άσκησης της αρχηγίας της εκμετάλλευσής τους.
• Να κρίνονται από το ΚΕΠΑ ως ικανοί για εργασία με βιοποριστικό επάγγελμα, εφόσον λαμβάνουν επίδομα αναπηρίας με ποσοστό αναπηρίας ίσο ή μεγαλύτερο του 67%.

Β. Όλα τα νομικά πρόσωπα που:

• Κατέχουν οικονομικά αυτόνομη γεωργική – κτηνοτροφική εκμετάλλευση.
• Υποβάλλουν παραδεκτή ΕΑΕ για το 2024.
• Έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) ως κάτοχοι γεωργικής εκμετάλλευσης.

Ο αρχηγός της εκμετάλλευσης πρέπει να:

• Έχει ενηλικιωθεί και να μην έχει υπερβεί το 40ό έτος της ηλικίας του στο τέλος του έτους της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (ΥΑ 519/135068/5.5.2023, Β’3071, άρθρο 3, παρ. 18).
• Είναι μόνιμος κάτοικος σε κάποια από τις περιοχές εφαρμογής του μέτρου.
• Είναι νόμιμος εκπρόσωπος του νομικού προσώπου, άρα να ασκεί τη διαχείριση και να είναι νομικά και οικονομικά υπεύθυνος για τη λειτουργία του, έτσι όπως αποδεικνύεται με κατάλληλα νομιμοποιητικά έγγραφα, ανάλογα με τη νομική μορφή του νομικού προσώπου.
• Αποκτά το 51% του κεφαλαίου του νομικού προσώπου και να αναλαμβάνει τον έλεγχο και τη διαχείριση του νομικού προσώπου για πρώτη φορά κατά το 18μηνο που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης στήριξης.
• Έχει τουλάχιστον επίπεδο γνώσεων 4, δηλαδή είναι απόφοιτος επαγγελματικής σχολής ή Λυκείου, ή έχει επίπεδο γνώσεων επιπέδου 2, δηλαδή απολυτήριο γυμνασίου και ταυτόχρονα εκπαίδευση γεωτεχνικής κατεύθυνσης με διάρκεια τουλάχιστον 150 ωρών, που δεν αποτελεί μέρος πιστοποιητικού ή διπλώματος (μη τυπικής εκπαίδευσης με βεβαίωση από την αρμόδια αρχή).

Εάν δεν καλύπτονται τα ελάχιστα εκπαιδευτικά προσόντα, πρέπει να διαθέτει επίπεδο γνώσεων επιπέδου 2, δηλαδή απολυτήριο γυμνασίου και:

• Άσκηση του επαγγέλματος του αγρεργάτη με πλήρη απασχόληση για 3 συνεχόμενα χρόνια ή για ισοδύναμο χρονικό διάστημα με μειωμένο ωράριο, κατά την τελευταία 10ετία, που αποδεικνύεται με πιστοποιητικό που έχει εκδοθεί από αρμόδια αρχή, δελτία μισθοδοσίας, εργόσημο ή άλλα σχετικά έγγραφα, εφόσον διευκρινίζουν σαφώς τις επαγγελματικές δραστηριότητες.

ή

• Να είναι ασφαλισμένος/η ως μέλος αγροτικής οικογενειακής εκμετάλλευσης, κατά την έκδοση της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος με έναρξη ασφάλισης τουλάχιστον από το 2022.

• Μην έχει ασκήσει γεωργική επαγγελματική δραστηριότητα τουλάχιστον κατά τα τελευταία 5 χρόνια πριν από την ημερομηνία πρώτης εγκατάστασης.
• Μην έχει υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ με μέσο όρο τυπικής απόδοσης που να υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια, και τα 10.000 ευρώ στα νησιά, εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 2019-2022.

Σε κάθε περίπτωση δεν είναι επιλέξιμα τα νομικά πρόσωπα των οποίων ο αρχηγός έχει υποβάλει έστω και μία δήλωση ΟΣΔΕ με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 16.000 ευρώ κατά τα έτη 2019-2022.

• Δεν έχει μόνιμη εξωγεωργική απασχόληση, εξαρτημένη ή μη εξαρτημένη. Ωστόσο, εάν έχει, δεσμεύεται να τη διακόψει μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εξέτασης της αίτησής του/της και πριν από την ένταξή του/της στο μέτρο, εφόσον κριθεί επιλέξιμος / επιλέξιμη.

Εξαιρείται η ενασχόληση με το υποψήφιο νομικό πρόσωπο.

• Μην έχει υπάρξει στο παρελθόν δικαιούχος μέτρων νέων γεωργών του ΠΑΑ 2014-2022, του ΠΑΑ 2007-2013 και του ΕΠΑΑ-ΑΥ 2000-2006.
• Μην έχει σύζυγο που:
  • Έχει υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ το έτος 2024 με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ.

  ή

  • Έχει υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 16.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια, και τα 13.000 ευρώ στα νησιά εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια τα έτη 2022 ή/και 2023.

  ή

  • Είναι επαγγελματίας αγρότης / αγρότισσα, σύμφωνα με βεβαίωση ή διασταυρωτικό έλεγχο του ΜΑΑΕ.

Εξαιρούνται οι σύζυγοι των επαγγελματιών αγροτών στον τομέα της αλιείας.

• Να έχει συμπληρώσει τον αριθμό των προβλεπόμενων ετών φοίτησης για κάθε σχολή εάν έχει τη φοιτητική ιδιότητα.
• Να έχει εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις μέχρι και 31.12.2025 ή να έχει απαλλαγεί από αυτές, ώστε να έχει τη δυνατότητα άσκησης της αρχηγίας της εκμετάλλευσής τους.
• Να έχει κριθεί από το ΚΕΠΑ ως ικανός / ικανή για εργασία με βιοποριστικό επάγγελμα, εφόσον λαμβάνουν επίδομα αναπηρίας με ποσοστό αναπηρίας ίσο ή μεγαλύτερο του 67%. 

Ποσό χρηματοδότησης

Στο πλαίσιο της παρέμβασης παρέχεται κατ’ αποκοπή οικονομική στήριξη σε νέους που κατά το έτος υποβολής της αίτησης στήριξης δεν έχουν υπερβεί το 40ό έτος της ηλικίας τους για την είσοδο και παραμονή στη γεωργική απασχόληση και την πρώτη τους εγκατάσταση, ως αρχηγών, σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

Το βασικό ποσό στήριξης ανέρχεται σε 30.000 ευρώ με τις παρακάτω προσαυξήσεις:

• 2.500 ευρώ, εφόσον η περιοχή μόνιμης κατοικίας των αρχηγών των εκμεταλλεύσεων βρίσκεται σε περιοχές ορεινές ή μειονεκτικές ή σε μικρά νησιά, δηλαδή νησιά με πληθυσμό έως και 3.100 κατοίκους, και σε περιφερειακές ενότητες με πληθυσμιακή πυκνότητα μικρότερη ή ίση των 35 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, με βάση την απογραφή πληθυσμού του 2021, ή συνδυασμός αυτών των κατηγοριών περιοχών.
• 10.000 ευρώ, εφόσον η βασική κατεύθυνση της γεωργικής εκμετάλλευσης κατά την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου είναι η πτηνοκτηνοτροφική.

Έτσι, το ποσό στήριξης μπορεί να διαμορφωθεί από 30.000 ευρώ έως και 42.500 ευρώ.

Η οικονομική στήριξη καταβάλλεται σε δύο δόσεις:

• Η πρώτη δόση καταβάλλεται με την ένταξη του υποψηφίου στο μέτρο και αντιστοιχεί στο 70% της συνολικής στήριξης.
• Το υπολειπόμενο 30% καταβάλλεται μετά την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου.

Περιοχή εφαρμογής

Σε όλη την Ελλάδα σε περιοχές όπου η αγροτική δραστηριότητα είναι σημαντική.

Ωστόσο, για την ΠΕ Αττικής η παρέμβαση Π3-75.1 εφαρμόζεται μόνο στους δήμους Νήσων και σε δήμους και κοινότητες με αγροτική δραστηριότητα, δηλαδή σε περιοχές με βαθμό αστικοποίησης 2 και 3, δηλαδή κατοικημένες και αραιοκατοικημένες περιοχές ενδιάμεσης πυκνότητας, που προσιδιάζουν σε ενδιάμεσες και κυρίως αγροτικές περιοχές της Αττικής.

Εξαιρέσεις

Η παρέμβαση Π3-75.1 δεν εφαρμόζεται:

• Στη Δημοτική Κοινότητα 5ου Διαμερίσματος Θεσσαλονίκης στην ΠΕ Θεσσαλονίκης.
• Σε Δήμους και Κοινότητες του κατεξοχήν αστικού ιστού της ΠΕ Αττικής και περιοχές που δεν έχουν βαθμό αστικοποίησης 2 και 3.

Δείτε αναλυτικά τον πίνακα με τις περιοχές που εξαιρούνται από την παρέμβαση Π3-75.1 στον νομό Αττικής:

Κριτήρια επιλεξιμότητας

Ενδεικτικά αφορούν:

• Το εκπαιδευτικό επίπεδο.
• Τη βιολογική / ολοκληρωμένη παραγωγή. 
• Τη συμμετοχή σε οργάνωση παραγωγών που δραστηριοποιείται στα προϊόντα της εκμετάλλευσης. 
• Τη συμμετοχή σε εργαλείο διαχείρισης κινδύνου. 
• Την περιοχή εγκατάστασης της γεωργικής εκμετάλλευσης με βάση τα χωρικά της χαρακτηριστικά – ορεινότητα, νησιωτικός χαρακτήρας, πληθυσμιακή πυκνότητα, περιοχές που έχουν πληγεί από τις επιπτώσεις των φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή κ.ά.
• Τον τομεακό και διαθρωτικό προσανατολισμό της εκμετάλλευσης.

Ενδιαφέρεστε για τη δράση;

Η αίτηση για χρηματοδότηση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσα από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ). Ωστόσο, η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων θα ανακοινωθεί με τη δημοσίευση της πρόσκλησης. 

Η επιλογή και ένταξη των δικαιούχων θα γίνει με συγκριτική αξιολόγηση. Έτσι, οι αιτήσεις ενίσχυσης θα αξιολογούνται αυτοτελώς και θα εγκρίνονται με βάση τη βαθμολογική κατάταξή τους, σύμφωνα με τα κριτήρια επιλογής και μέχρι εξαντλήσεως των πιστώσεων, όπως ορίζονται στην πρόσκληση. 

Δείτε αναλυτικά την προδημοσίευση της δράσης.