Καθεστώς «Μεταποίηση – Εφοδιαστική αλυσίδα»

Σκοπός και χαρακτηριστικά της δράσης

Το καθεστώς «Μεταποίηση – Εφοδιαστική αλυσίδα» ανήκει στον αναπτυξιακό νόμο 4887/2022. Έχει ως στόχο να ενισχύσει τα επενδυτικά σχέδια:

Στον τομέα της μεταποίησης, εκτός από τη μεταποίηση των γεωργικών προϊόντων

Στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας με αντικείμενο την τεχνολογική, παραγωγική, διοικητική και οργανωτική αναβάθμιση

Επιπλέον, η δράση στηρίζει την καινοτόμο και εξωστρεφή ανάπτυξη και μεγέθυνση των επιχειρήσεων, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης τους στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά.

Ο συνολικός προϋπολογισμός της δράσης χρηματοδοτείται από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Για το 2022 ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ:

75 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής
75 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης

Περιοχή εφαρμογής της δράσης είναι όλη η ελληνική επικράτεια.

Δικαιούχοι της δράσης

Στη δράση μπορούν να συμμετέχουν φορείς επενδύσεων που είναι εγκατεστημένοι ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια κατά τη χρονική στιγμή έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου:

Εμπορικές εταιρείες
Συνεταιρισμοί
Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αστικοί Συνεταιρισμοί, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ)
Κοινοπραξίες που ασκούν εμπορική δραστηριότητα
Δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους, εφόσον:

Δεν τους έχει ανατεθεί η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού.
Δεν έχει ανατεθεί η προσφορά υπηρεσιών από το κράτος αποκλειστικά σε αυτές.
Δεν επιχορηγείται η λειτουργία τους με δημόσιους πόρους για το διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων του άρθρου 25 του ΦΕΚ.

Από τις ενισχύσεις και την υπαγωγή στο καθεστώς εξαιρούνται:

Επιχειρήσεις που εκκρεμεί σε βάρος τους διαδικασία ανάκτησης ενισχύσεων (αρχή Deggendorf) κατά την υποβολή της αίτησης επενδυτικού σχεδίου.
Οι προβληματικές επιχειρήσεις, εφόσον συντρέχει τουλάχιστον μία από τις προϋποθέσεις που τίθενται στην παρ. 18 του άρθρου 2 του ΓΑΚ.
Επιχειρήσεις, οι οποίες κατά τα 2 έτη πριν από την υποβολή της αίτησης ενίσχυσης:

Έχουν μετεγκαταστήσει την επιχειρηματική εγκατάσταση όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί η αρχική επένδυση, για την οποία ζητείται η ενίσχυση.
Αρνούνται να δεσμευθούν ότι δεν θα μετεγκαταστήσουν την επιχειρηματική εγκατάσταση για περίοδο 2 ετών μετά την ολοκλήρωση της αρχικής επένδυσης.

Επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια, τα οποία πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία και για λογαριασμό του Δημοσίου, σύμφωνα με σχετική σύμβαση εκτέλεσης έργου, παραχώρησης ή παροχής υπηρεσιών.

Επιλέξιμες δαπάνες

Τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται πρέπει να έχουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα αρχικής επένδυσης. Αρκεί την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ενίσχυσης οι επιχειρήσεις να πληρούν μία από τις προϋποθέσεις:

Δημιουργία νέας μονάδας.
Επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας.
Διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν έχει προσφέρει έως την ημερομηνία της αίτησης υπαγωγής στο επενδυτικό σχέδιο. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις ισχύει με τον όρο ότι οι ενισχυόμενες δαπάνες υπερβαίνουν τουλάχιστον κατά 200% τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου, όπως η αξία αυτή έχει καταγραφεί στο φορολογικό έτος που προηγείται της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου.
Θεμελιώδης αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις απαιτείται επίσης οι ενισχυόμενες επενδυτικές δαπάνες να υπερβαίνουν τις αποσβέσεις των 3 τελευταίων φορολογικών ετών των στοιχείων του ενεργητικού, τα οποία συνδέονται με τη δραστηριότητα που πρόκειται να εκσυγχρονιστεί. Εάν δεν αποτυπώνονται σαφώς οι αποσβέσεις που συνδέονται με τη δραστηριότητα των στοιχείων του ενεργητικού, θεωρείται ότι οι επιχειρήσεις δεν πληρούν τη συγκεκριμένη προϋπόθεση.

Κατά την εξέταση των προϋποθέσεων εφαρμόζεται η έννοια του ενιαίου επενδυτικού σχεδίου.

Ενιαίο επενδυτικό σχέδιο είναι κάθε πρόσθετη αρχική επένδυση του ίδιου δικαιούχου (σε επίπεδο ομίλου), η οποία μέσα σε 3 έτη από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών για άλλη ενισχυόμενη επένδυση στην ίδια περιφέρεια (NUTS 3) του κανονισμού (ΕΚ) 1059/2003. Περιλαμβάνονται οι συνδεδεμένες ή συνεργαζόμενες επιχειρήσεις.

Ως ημερομηνία έναρξης εργασιών του πρώτου επενδυτικού σχεδίου θεωρείται η πραγματική ημερομηνία έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου.

Όταν το ενιαίο επενδυτικό σχέδιο αποτελεί μεγάλο επενδυτικό σχέδιο (επιλέξιμο κόστος πάνω από 50 εκατ. ευρώ), το συνολικό ποσό της ενίσχυσης για το ενιαίο έργο δεν μπορεί να υπερβαίνει το προσαρμοσμένο ποσό ενίσχυσης για μεγάλα επενδυτικά σχέδια, όπως αυτά ορίζονται στο ΦΕΚ (περ. δ’ της παρ. 5 του άρθρου 10).

Σε περίπτωση επενδυτικών σχεδίων τα οποία έχουν ως κύριο τόπο εγκατάστασης περιοχή που πληροί τις προϋποθέσεις του στοιχείου γ’ της παρ. 3 του άρθρου 107 της Συνθήκης (συγκεκριμένες περιφερειακές ενότητες της Περιφέρειας Αττικής), οι ενισχύσεις σε μεγάλες επιχειρήσεις χορηγούνται μόνο για αρχική επένδυση για νέα οικονομική δραστηριότητα στη συγκεκριμένη περιοχή. Ως νέα οικονομική δραστηριότητα ορίζεται κάθε δραστηριότητα που δεν εμπίπτει στην ίδια τάξη (4-ψήφιος αριθμητικός κωδικός ΚΑΔ στατιστικής ταξινόμησης), με ήδη ασκούμενη δραστηριότητα από τον φορέα.

Τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται μπορεί να περιλαμβάνουν και επιπρόσθετες επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων.

Στο καθεστώς υπάγονται επενδυτικά σχέδια που εμπίπτουν στον τομέα της μεταποίησης, εκτός από τη μεταποίηση των γεωργικών προϊόντων, και της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Για τα ενιαία επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται στο παρόν καθεστώς και αφορούν την καλλιέργεια και τη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, χωρίς από την επέμβαση να προκύπτει γεωργικό προϊόν (σύμφωνα με τον ορισμό της παρ. 10 του άρθρου 2 του ΓΑΚ), ενισχύεται μόνο το τμήμα που αφορά τη μεταποιητική δραστηριότητα.

Για τα επενδυτικά σχέδια των υπηρεσιών μεταφοράς με διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού προς τρίτους (logistics ΚΑΔ 52.29.19.03), η παροχή υπηρεσίας σε εταιρείες του ίδιου ομίλου μπορεί να ανέρχεται σε έως και το 30% του ποσού των συνολικών παρεχόμενων υπηρεσιών.

Για τα ίδια επενδυτικά σχέδια, ο τόπος εγκατάστασης θα πρέπει να είναι διακριτός από εγκαταστάσεις άλλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της εταιρείας ή των εταιρειών του ομίλου. Για την ίδρυση, επέκταση ή εκσυγχρονισμό μονάδων παροχής υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υλοποίηση επενδυτικών έργων εγκατάστασης και θέσης σε λειτουργία ολοκληρωμένων συστημάτων πληροφορικής και επικοινωνιών – τηλεματικής (εφόσον δεν υφίστανται), για την υποστήριξη των αποθηκεύσεων, των φορτοεκφορτώσεων και της διαχείρισης των υλικών – εμπορευμάτων γενικότερα.

Επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων

1. Επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού:

Κατασκευή, επέκταση και εκσυγχρονισμός κτιριακών εγκαταστάσεων.
Ειδικές και βοηθητικές εγκαταστάσεις των κτιρίων και κατασκευές για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα.
Διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου.

Οι δαπάνες αυτές δεν μπορούν να υπερβαίνουν αθροιστικά το 45% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακού χαρακτήρα. Ο παραπάνω συντελεστής διαμορφώνεται στο 70% για τα επενδυτικά σχέδια των υπηρεσιών μεταφοράς με διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού προς τρίτους (logistics – ΚΑΔ 52.29.19.03), και στο 80% για επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται σε κτίρια, που είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται και στην περίπτωση που πραγματοποιούνται επί κατασκευών, οι οποίες, κατά τον χρόνο υποβολής του αιτήματος υπαγωγής στα καθεστώτα ενίσχυσης του παρόντος, έχουν υπαχθεί στον Ν.1337/1983 (Α' 33) ή τον Ν.4178/2013 (Α' 174) ή τον Ν.4495/2017 (Α' 167). Η έναρξη καταβολής των ενισχύσεων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, εφόσον στο εγκεκριμένο φυσικό αντικείμενο της επένδυσης περιλαμβάνονται κατασκευές για τις οποίες δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία νομιμοποίησης ή τακτοποίησής τους.

Αγορά του συνόλου ή μέρους των υφιστάμενων πάγιων στοιχείων ενεργητικού, όπως κτίρια, μηχανήματα και λοιπός εξοπλισμός επιχειρηματικής εγκατάστασης, με την προϋπόθεση:
- Η επιχειρηματική εγκατάσταση να έχει κλείσει 2 τουλάχιστον έτη λειτουργίας, πριν την ημερομηνία υποβολής τη αίτησης υπαγωγής.
- Η αγορά να πραγματοποιείται από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου, ο οποίος δεν σχετίζεται με τον πωλητή της επιχειρηματικής εγκατάστασης της προηγούμενης περίπτωσης, εκτός εάν πρόκειται για μικρή επιχείρηση που αποκτάται από υπάλληλο του αρχικού ιδιοκτήτη, ο οποίος δεν έχει συγγένεια μέχρι 3ου βαθμού με τον ιδιοκτήτη ή τους ιδιοκτήτες της μονάδας που έπαυσε τη λειτουργία της. Η υπαλληλική σχέση θα πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον 2 ετών. Σε περίπτωση νομικού προσώπου, στη θέση του ιδιοκτήτη εννοούνται τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν μερίδιο / μετοχές του εταιρικού / μετοχικού κεφαλαίου.
- Η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Από τις επιλέξιμες δαπάνες αφαιρείται το κόστος στοιχείων του ενεργητικού, τα οποία έχουν στο παρελθόν επιχορηγηθεί ή επιδοτηθεί μέσω αναπτυξιακών νόμων ή άλλων καθεστώτων ενισχύσεων πριν από την αγορά τους.
Αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού. Συμπεριλαμβάνονται οι τεχνικές εγκαταστάσεις και τα μεταφορικά μέσα που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας.
Μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, του οποίου αποκτάται η χρήση, υπό την προϋπόθεση ότι στη σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) προβλέπεται ότι ο εξοπλισμός περιέρχεται στην κυριότητα του μισθωτή κατά τη λήξη της σύμβασης.
Εκσυγχρονισμός ειδικών εγκαταστάσεων, που δεν αφορούν σε κτίρια, και μηχανολογικών εγκαταστάσεων.

2. Επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού:

Μεταφορά τεχνολογίας – Αγορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων.
Συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης.

Οι δαπάνες αυτές πρέπει να:

Χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχειρηματική εγκατάσταση που λαμβάνει την ενίσχυση και να παραμένουν συνδεδεμένες με το έργο για το οποίο χορηγείται η ενίσχυση για το χρονικό διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων της παρ. β του άρθρου 25 του ΦΕΚ.
Περιλαμβάνονται στα αποσβεστέα στοιχεία του ενεργητικού της επιχείρησης.
Αγοράζονται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή.

Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι ενισχυόμενες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν να υπερβούν το 30% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων. Για τις ΜμΕ, το ανώτατο ποσοστό είναι το 50%.

3. Μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της πραγματοποίησης του επενδυτικού σχεδίου. Υπολογίζεται για 2 έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης. Το μισθολογικό κόστος αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη μόνο αυτοτελώς και όχι σε συνδυασμό με τις περ. 1 ή/και 2 και εφόσον υλοποιείται αρχική επένδυση.

Όταν οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το εκτιμώμενο μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που προκύπτουν από την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις:

Το επενδυτικό έργο συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων αποτυπωμένη σε Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (ΕΜΕ) στην επιχειρηματική εγκατάσταση και αντιστοίχως στην επιχείρηση, σε σύγκριση με τις ΕΜΕ του προηγούμενου δωδεκαμήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής,
Η πλήρωση όλων των θέσεων εργασίας πραγματοποιείται μέσα σε 3 έτη από την ημερομηνία ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
Κάθε θέση εργασίας που δημιουργείται μέσω της επένδυσης διατηρείται στη συγκεκριμένη ενισχυόμενη εγκατάσταση από την ημερομηνία πρώτης πλήρωσής της για τουλάχιστον:
- 5 έτη για μεγάλες επιχειρήσεις
- 4 έτη για μεσαίες επιχειρήσεις
- 3 έτη για μικρές επιχειρήσεις

Επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων

Συμβουλευτικές υπηρεσίες προς ΜμΕ
Αποκατάσταση μολυσμένων χώρων
Ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων
Επαγγελματική κατάρτιση
Συμμετοχή ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις
Επενδυτικές ενισχύσεις προς ΜμΕ

Μη επιλέξιμες δαπάνες

Από την παροχή ενισχύσεων εξαιρούνται:

Τα λειτουργικά έξοδα της επένδυσης, εκτός εάν εντάσσονται στις δαπάνες για επαγγελματική κατάρτιση της περ. δ του άρθρου 7 ή για συμμετοχή ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις της περ. ε του άρθρου 7.
Η αγορά επίπλων και σκευών γραφείου, εκτός εάν είναι βασικό τμήμα του παραγωγικού εξοπλισμού της επένδυσης.
Η αγορά επιβατικών αυτοκινήτων έως 6 θέσεων.
Η αγορά οικοπέδων, γηπέδων και αγροτεμαχίων. Σε περίπτωση αγοράς κτιριακών εγκαταστάσεων δεν μπορεί να ενισχυθεί το τμήμα της δαπάνης που αφορά στην αξία του οικοπέδου επί του οποίου αυτές έχουν ανεγερθεί.
Η εισφορά στο εταιρικό κεφάλαιο ακινήτων, μηχανημάτων και λοιπών πάγιων στοιχείων.
Η ανέγερση ή επέκταση κτιριακών εγκαταστάσεων επί γηπέδου που δεν ανήκει κατά κυριότητα στον φορέα της επένδυσης, υπό εξαιρέσεις.

Είδη ενισχύσεων

Φορολογική απαλλαγή, που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των κερδών που πραγματοποιήθηκαν προ φόρου, και τα οποία προκύπτουν από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, με βάση την οικεία φορολογική νομοθεσία, χωρίς τον φόρο του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού και συνιστά σε φορολογική βάση ισόποσο αποθεματικό, σε λογιστική βάση υποχρέωση και το οποίο τηρείται σε διακριτό λογαριασμό στις οικονομικές τους καταστάσεις.
Επιχορήγηση, που συνίσταται στη δωρεάν παροχή χρηματικού ποσού από το Δημόσιο, για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών των δαπανών.
Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), που συνίσταται στην κάλυψη τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) από το Δημόσιο, η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησής τους και εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 7 έτη μετά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, που συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.

Τα είδη ενισχύσεων για τις περιπτώσεις 1, 2 και 3 παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά, με την επιφύλαξη των παρακάτω αναφερόμενων, και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του συνολικού ποσού ενίσχυσης του κάθε επενδυτικού σχεδίου. Το είδος ενίσχυσης της περίπτωσης 4 παρέχεται ξεχωριστά και μόνο για τις δαπάνες του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας της περίπτωσης 3 από τις επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων.

Τα επενδυτικά σχέδια του συγκεκριμένου καθεστώτος ενισχύονται με τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως προβλέπονται παραπάνω. Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, η ενίσχυση περιλαμβάνει τα παραπάνω κίνητρα, εκτός από την επιχορήγηση, με την επιφύλαξη για τις περιφερειακές ενότητες Ροδόπης, Έβρου και Ξάνθης.

Στα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται από μεσαίες επιχειρήσεις στις περιφερειακές ενότητες Ροδόπης, Έβρου και Ξάνθης, παρέχεται και το κίνητρο της επιχορήγησης, σε ποσοστό 60% για την περιφερειακή ενότητα Έβρου και 30% για τις περιφερειακές ενότητες Ροδόπης και Ξάνθης, του προβλεπόμενου ποσοστού ενίσχυσης με τα υπολειπόμενα ποσοστά φορολογικής απαλλαγής να διαμορφώνονται σε 40% και 70% αντίστοιχα.

Στα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται από μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και για το μέρος που αφορά την συμβατική επένδυση παρέχεται είτε το κίνητρο της επιχορήγησης είτε το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής, χωρίς τα συγκεκριμένα κίνητρα να μπορούν να αποτελέσουν μείγμα της ενίσχυσης αυτής.

Για τις επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων παρέχονται τα κίνητρα της επιχορήγησης ή της φορολογικής απαλλαγής. Το είδος της ενίσχυσης είναι το αντίστοιχο της αρχικής επένδυσης και των δαπανών των περιφερειακών ενισχύσεων. Σε περίπτωση ενίσχυσης της αρχικής επένδυσης με το κίνητρο της επιδότησης της χρηματοδοτικής μίσθωσης, το είδος κινήτρου είναι το προτεινόμενο από το φορέα του επενδυτικού σχεδίου.

Στα επενδυτικά σχέδια για ενισχύσεις προς ΜμΕ (παρ. 7 του άρθρου 5 του ΦΕΚ) παρέχονται όλα τα είδη ενισχύσεων, πλην της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης.

Εντάσεις και ύψη ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα

1. Τα ποσοστά ενισχύσεων για τις επιλέξιμες δαπάνες των αρχικών επενδύσεων χορηγούνται με βάση τα ανώτατα όρια εντάσεων του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων.

α. Τα αναγραφόμενα ανώτατα ποσοστά του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων 2022-2027 αφορούν τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οι εντάσεις αυτές προσαυξάνονται κατά 10% για τις μεσαίες επιχειρήσεις και κατά είκοσι τοις εκατό 20% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

β. Για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου το ανώτατο ποσοστό ενίσχυσης ορίζεται για τις μεγάλες επιχειρήσεις στο 55%, για τις μεσαίες επιχειρήσεις στο 65% και για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις στο 75%.

2. α. Για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις τα ποσοστά ενισχύσεων για όλα τα είδη κινήτρων, εκτός από την επιχορήγηση, χορηγούνται στο ανώτατο ποσοστό του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο 80% του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3 παρακάτω, το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο 100% του ανώτατου ορίου, εκτός από την περίπτωση β (σε κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα), που χορηγείται στο 90%.

β. Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις (στις οποίες η ενίσχυση περιλαμβάνει όλα τα κίνητρα, εκτός από την επιχορήγηση, και με την επιφύλαξη του εδαφίου για τις περιφερειακές ενότητες Ροδόπης, Έβρου και Ξάνθης), τα κίνητρα χορηγούνται στο 80% του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3, τα παραπάνω κίνητρα χορηγούνται στο 100% του ανώτατου ορίου εκτός από την περίπτωση β’ (σε κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα), που χορηγείται στο 90%.

3. Αυξημένα ποσοστά ενισχύσεων χορηγούνται για τα επενδυτικά σχέδια που:

α. Υλοποιούνται σε:

Ορεινές περιοχές, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της ΕΛΣΤΑΤ, εκτός από τις δημοτικές ενότητες που αποτελούν μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας.
Περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα.
Νησιά με πληθυσμό μικρότερο από 3.100 κατοίκους.
Περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής.

β. Δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης και υλοποιούνται σε:

Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (ΒΕΠΕ)Επιχειρηματικά Πάρκα (ΕΠ), εκτός από Επιχειρηματικά Πάρκα Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (ΕΠΕΒΟ)
Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (ΘΥΚΤ)
Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (ΟΥΜΕΔ)
Κτίρια που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα.

γ. Αφορούν σε επαναλειτουργία βιομηχανικών μονάδων, που έχουν παύσει τη λειτουργία τους 2 τουλάχιστον έτη πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής. Η αξία του πάγιου εξοπλισμού της βιομηχανικής μονάδας, η οποία πρόκειται να επαναλειτουργήσει, πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 50% του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου.

4. α. Για τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται στις Ζώνες Απολιγνιτοποίησης (σύμφωνα με τον Ν.4759/2020 είναι οι περιφερειακές ενότητες Φλώρινας και Κοζάνης και ο δήμος Μεγαλόπολης), τα ποσοστά ενίσχυσης είναι τα ανώτατα του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, ανάλογα το μέγεθος της επιχείρησης και σύμφωνα με τα οριζόμενα είδη ενισχύσεων.

β. Για τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται στις περιφερειακές ενότητες Καστοριάς και Γρεβενών και στους δήμους Τρίπολης, Οιχαλίας και Γορτυνίας, το ποσοστό επιχορήγησης για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις ορίζεται στο 90% και το ποσοστό της φορολογικής απαλλαγής για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις στο 90% του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων.

5. Για τις εντάσεις και τα ανώτατα ύψη των ενισχύσεων των επενδυτικών σχεδίων του καθεστώτος ενίσχυσης ισχύει ότι:

α. Οι αυξημένες εντάσεις ενισχύσεων του ΧΠΕ, που αναφέρονται στις ΜμΕ, δεν ισχύουν για επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες πάνω από 50 εκατ. ευρώ.
Ο συγκεκριμένος περιορισμός εφαρμόζεται και στις επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων.

β. Στις περιοχές, που πληρούν τις προϋποθέσεις του στοιχείου α’ της παρ. 3 του άρθρου 107 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (περιοχές «α»), όπως αυτές προσδιορίζονται στον ΧΠΕ, οι ενισχύσεις μπορούν να χορηγούνται για οποιαδήποτε μορφή αρχικής επένδυσης, ανεξάρτητα από το μέγεθος του δικαιούχου.

γ. Στις περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του στοιχείου γ’ της παρ. 3 του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ (περιοχές «γ» – περιφερειακές ενότητες Ανατολικής και Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, Δυτικού Τομέα Αθηνών), οι ενισχύσεις μπορούν να χορηγούνται σε ΜμΕ για οποιαδήποτε μορφή αρχικής επένδυσης, ενώ σε μεγάλες επιχειρήσεις χορηγούνται μόνο για αρχική επένδυση για νέα οικονομική δραστηριότητα στη συγκεκριμένη εγκατάσταση,

δ. Για τα επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες πάνω από 50 εκατ. ευρώ (μεγάλα επενδυτικά σχέδια) το μέγιστο επιτρεπτό ποσό ενίσχυσης για μεγάλο επενδυτικό έργο υπολογίζεται:

Για το τμήμα της δαπάνης έως 50 εκατ. ευρώ παρέχεται το 100% της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή. Εξαιρείται η αυξημένη ένταση ενίσχυση για ΜμΕ (ανώτατο περιφερειακό όριο).
Για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ και έως 100 εκατ. ευρώ παρέχεται το 50% της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή.
Για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ δεν παρέχεται κανένα ποσοστό ενίσχυσης.
Για τον υπολογισμό του κόστους των επιλέξιμων δαπανών έχει εφαρμογή ο ορισμός του ενιαίου επενδυτικού σχεδίου (παρ. 4 του άρθρου 4 του ΦΕΚ).

Εντάσεις και ύψη ενισχύσεων εκτός περιφερειακών ενισχύσεων

Για τις συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ΜμΕ η ένταση ορίζεται στο 50% και οι δαπάνες αυτές ενισχύονται έως και 5% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως 50.000€.
Για την αποκατάσταση μολυσμένων χώρων η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται στο 50% και οι δαπάνες ενισχύονται έως και 5% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.
Για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται στο 35%. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες για ενισχύσεις που χορηγούνται σε μικρές επιχειρήσεις και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες για ενισχύσεις που χορηγούνται σε μεσαίες επιχειρήσεις. Η ένταση της ενίσχυσης για τη μονάδα παραγωγής μπορεί να αυξηθεί κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες για επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του στοιχείου α΄ της παρ. 3 του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ, και κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες για επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του στοιχείου γ΄ της παρ. 3 του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ. Οι ενισχύσεις για επενδύσεις που αφορούν στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων του ίδιου του δικαιούχου δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται έως το 40% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.
Για επαγγελματική κατάρτιση η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται στο 50%. Το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί έως το 70% των επιλέξιμων δαπανών:
- Κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες εάν η επαγγελματική κατάρτιση απευθύνεται σε εργαζομένους που είναι άτομα με αναπηρία ή σε εργαζομένους σε μειονεκτική θέση.
- Κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες εάν η ενίσχυση χορηγείται σε μεσαίες επιχειρήσεις.
- Κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες εάν η ενίσχυση χορηγείται σε μικρές επιχειρήσεις.
Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται έως και 10% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.
Για τη συμμετοχή ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις η ένταση της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει το 50% των επιλέξιμων δαπανών και οι δαπάνες ενισχύονται έως 10% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.
Για τις επενδυτικές ενισχύσεις προς ΜΜΕ η ένταση της ενίσχυσης ορίζεται στο 20% των επιλέξιμων δαπανών στην περίπτωση των μικρών επιχειρήσεων και στο 10% των επιλέξιμων δαπανών στην περίπτωση των επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους.

Ανώτατα ποσά χορηγούμενων ενισχύσεων

Συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά επενδυτικό σχέδιο:

α. Όταν υποβάλλεται από πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις δεν μπορεί να είναι πάνω από 3 εκατ. ευρώ για όλα τα είδη ενισχύσεων: Επιχορήγηση, φορολογική απαλλαγή, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης ή επιδότηση κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης.

β. Όταν υποβάλλεται από μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις δεν μπορεί να είναι πάνω από:

3 εκατ. ευρώ για: Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης, επιδότηση κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης και επιχορήγηση στην περίπτωση της παρ. 4 του άρθρου 9 (ενισχύσεις για μεσαίες επιχειρήσεις στις περιφερειακές ενότητες της Θράκης).
5 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής.

γ. Το συνολικό ποσό ενίσχυσης, ανά επενδυτικό σχέδιο που αφορά τις επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων του άρθρου 7, δεν μπορεί να υπερβεί τις 300.000€ (εντός των ορίων των περιπτώσεων α και β). Η ρύθμιση αυτή δεν αφορά τις επιλέξιμες δαπάνες για επενδυτικές ενισχύσεις προς ΜμΕ (περ. στ της παρ. 1 του άρθρου 7 του ΦΕΚ).

Ανώτατο όριο:

Για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις το ανώτατο όριο των 3 εκατ. ευρώ εφαρμόζεται και στην περίπτωση συνδυασμού των ενισχύσεων και υπολογίζεται με τη σειρά: Επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (εφόσον ζητείται με την επενδυτική πρόταση), φορολογική απαλλαγή.

Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις:

Ανώτατο όριο 3 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης, της επιδότησης κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης ή/και της επιχορήγησης στην περίπτωση της παρ. 4 του άρθρου 9 του ΦΕΚ (κεφαλαιακά κίνητρα).
Ανώτατο όριο 5 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής. Εφαρμόζεται και στην περίπτωση συνδυασμού των ενισχύσεων.

Για το όριο των 3 εκατ. ευρώ υπολογίζεται αρχικά η επιχορήγηση στην περίπτωση της παρ. 4 του άρθρου 9 του ΦΕΚ (ενισχύσεις για μεσαίες επιχειρήσεις στις Περιφερειακές Ενότητες της Θράκης), στη συνέχεια η επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (εφόσον ζητείται με την επενδυτική πρόταση) και τέλος, η φορολογική απαλλαγή για το υπόλοιπο έως τα 5 εκατ. ευρώ.

Οι ενισχύσεις που παρέχονται σε κάθε φορέα επενδυτικού σχεδίου, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ενισχύσεις σε συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις, δεν μπορεί να υπερβούν σωρευτικά τα 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 30 εκατ. ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων, με την επιφύλαξη των περιορισμών του άρθρου 4 του ΓΑΚ. Οι περιορισμοί αυτοί ισχύουν για τα επενδυτικά σχέδια, που υπάγονται στο παρόν και για χρονική περίοδο 3 ετών από την υποβολή της αίτησης του φορέα για υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου του. Ως ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο λαμβάνεται υπόψη το ποσό που εγκρίθηκε με την απόφαση υπαγωγής. Το υπερβάλλον ποσό ενίσχυσης περικόπτεται αναλογικά κατά είδος ενίσχυσης και ομάδα δαπανών. Τα ανώτατα όρια προσαυξάνονται κατά 50% στις περιπτώσεις που η ενίσχυση παρέχεται με τη μορφή της φορολογικής απαλλαγής.

Χρηματοδοτικό σχήμα επενδυτικών σχεδίων

Κάθε φορέας συμμετέχει στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου με ίδια κεφάλαια ή με εξωτερική χρηματοδότηση (ή με συνδυασμό και των δύο).
Στο 25% του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου δεν πρέπει να περιλαμβάνεται κρατική ενίσχυση, δημόσια στήριξη ή παροχή.
Η συμμετοχή του φορέα στο ενισχυόμενο κόστος συμβατικής επένδυσης υπολογίζεται στο σύνολο των ενισχυόμενων δαπανών, αφού αφαιρεθεί το ποσό της αιτούμενης επιχορήγησης, εφόσον προβλέπεται στο χρηματοδοτικό σχήμα. Μπορεί να γίνει:

Α. Κάλυψη του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου ή τμήματος αυτού με ίδια κεφάλαια:

Με αύξηση του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου του φορέα του επενδυτικού σχεδίου από νέες εισφορές σε μετρητά των εταίρων. Η αύξηση του κεφαλαίου υφιστάμενων επιχειρήσεων μπορεί να γίνεται και πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, υπό την προϋπόθεση ότι πραγματοποιήθηκε μέσα στους τελευταίους 12 μήνες ή τους τελευταίους 24 μήνες, όταν πρόκειται για εταιρείες που είναι εισηγμένες σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά. Στην περίπτωση αυτή, η αύξηση έχει ως αποκλειστικό σκοπό την χρησιμοποίηση του νέου κεφαλαίου ως ίδια συμμετοχή στη συγκεκριμένη επένδυση, με βάση τη σχετική απόφαση των εταίρων ή της Γενικής Συνέλευσής τους κατά περίπτωση, και υπό την προϋπόθεση ότι, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, το κεφάλαιο αυτό αποδεδειγμένα υφίσταται με τη μορφή διαθεσίμων και δεν έχει αναλωθεί.
Με αύξηση του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου του φορέα του επενδυτικού σχεδίου με κεφαλαιοποίηση υφιστάμενων φορολογηθέντων αποθεματικών και κερδών εις νέον.
Με την ανάλωση υφιστάμενων φορολογηθέντων αποθεματικών και κερδών εις νέον, τα οποία, στην περίπτωση αυτή, δεσμεύονται σε ειδικό λογαριασμό και δεν μπορούν να διανεμηθούν πριν την παρέλευση 6 ετών, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης, από την ημερομηνία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου και την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

Οι δύο τελευταίες περιπτώσεις ισχύουν εφόσον:

Κατά την αξιολόγηση του επενδυτικού σχεδίου διαπιστώνεται η επάρκεια της ρευστότητας της επιχείρησης (κυκλοφορούν ενεργητικό μείον βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις), μετά την αφαίρεση του ποσού των διαθεσίμων της, που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της συμμετοχής του φορέα με ίδια κεφάλαια.
Τα φορολογηθέντα αποθεματικά έχουν σχηματιστεί από πραγματοποιηθέντα έσοδα του φορέα της επένδυσης, με βάση τις διατάξεις οι οποίες δεν εμπεριέχουν όρους σχηματισμού και χρήσης τους που να αντιτίθενται στους κανόνες χορήγησης ενισχύσεων και δεν έχουν δεσμευτεί για να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς.

Β. Κάλυψη του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου ή τμήματος αυτού με εξωτερική χρηματοδότηση:

Με τραπεζικό δάνειο, δάνειο από άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, ομολογιακό δάνειο εκδιδόμενο με δημόσια ή μη εγγραφή, τριετούς τουλάχιστον διάρκειας, αποκλειόμενης της μορφής του αλληλόχρεου λογαριασμού. Σύμφωνα με ρητή πρόβλεψη της σχετικής δανειακής σύμβασης, το δάνειο συνάπτεται αποκλειστικά για την πραγματοποίηση του επενδυτικού σχεδίου. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που στις εξασφαλίσεις του δανείου εμπεριέχεται ενεχυρίαση μετρητών και ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου αιτείται τη χρηματοδότηση τμήματος του επενδυτικού σχεδίου και με ίδια κεφάλαια, προκειμένου να αποδεικνύεται η επάρκεια τους, αυτά θα πρέπει να υπερβαίνουν το απαιτούμενο ποσό τουλάχιστον κατά το ποσό της ενεχυρίασης.

Για την περίπτωση που στο επενδυτικό σχέδιο παρέχεται επιδότηση μισθολογικού κόστους επί των δαπανών της δημιουργούμενης απασχόλησης, η κάλυψη του μη ενισχυόμενου τμήματος των δαπανών μπορεί να γίνεται με ίδια κεφάλαια ή με εξωτερική χρηματοδότηση, που δεν περιορίζονται στους τρόπους που περιγράφονται στις περιπτώσεις Α και Β.

Ελάχιστο ύψος επενδυτικών σχεδίων

Προσδιορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα:

1 εκατ. ευρώ για μεγάλες επιχειρήσεις
500.000€ για μεσαίες επιχειρήσεις
250.000€ για μικρές επιχειρήσεις
100.000€ για πολύ μικρές επιχειρήσεις
50.000€ για Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ), Αγροτικούς Συνεταιρισμούς (ΑΣ), Αστικούς Συνεταιρισμούς, Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ) και Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ).

Ενδιαφέρεστε για τη δράση;

Μπορείτε να υποβάλετε την αίτησή σας από 27.07.2022 έως 31.10.2022.

Δείτε αναλυτικά την προκήρυξη καθεστώτος ενισχύσεων «Μεταποίηση – Εφοδιαστική αλυσίδα» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022.