Καθεστώς «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022

Σκοπός και χαρακτηριστικά της δράσης

Το καθεστώς «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση» ανήκει στον αναπτυξιακό νόμο 4887/2022. Έχει ως στόχο την ενίσχυση των επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης (Ε.Σ.ΔΙ.Μ.) Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης που συνοδεύουν το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027 (ΠΔΑΜ 2021-2027).

Στόχος του ΠΔΑΜ είναι να δοθεί στις περιοχές η δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές, εργασιακές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης και η μετάβασή τους σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία και μια ισορροπημένη και βιώσιμη ανάπτυξη.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του καθεστώτος ανέρχεται σε 380 εκατ. ευρώ και προέρχεται από το ΠΔΑΜ 2021-2027 που συγχρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

Περιοχή εφαρμογής της Δράσης είναι όλη η επικράτεια.

Δικαιούχοι του καθεστώτος

Στο καθεστώς μπορούν να συμμετέχουν φορείς επενδύσεων που είναι εγκατεστημένοι ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια, και έχουν τη μορφή εμπορικής εταιρείας:

Πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις
Μεγάλες επιχειρήσεις για παραγωγικές επενδύσεις, εφόσον οι επενδύσεις:

Είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των Ε.Σ.Δ.Ι.Μ.
Συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία εντός της Ε.Ε. έως το 2050 και στην επίτευξη συναφών περιβαλλοντικών στόχων.
Δημιουργούν θέσεις εργασίας στις συγκεκριμένες περιοχές.

Από τις ενισχύσεις και την υπαγωγή στο καθεστώς εξαιρούνται:

Συνεταιρισμοί, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Οργανώσεις Παραγωγών, Αστικοί Συνεταιρισμοί, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ)
Κοινοπραξίες που ασκούν εμπορική δραστηριότητα
Δημόσιες και Δημοτικές Επιχειρήσεις και θυγατρικές τους
Ατομικές Επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις που εκκρεμεί σε βάρος τους διαδικασία ανάκτησης ενισχύσεων (αρχή Deggendorf) κατά την υποβολή της αίτησης επενδυτικού σχεδίου
Οι προβληματικές επιχειρήσεις
Επιχειρήσεις, οι οποίες κατά τα 2 έτη πριν από την υποβολή της αίτησης ενίσχυσης:

Έχουν μετεγκαταστήσει την επιχειρηματική εγκατάσταση όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί η αρχική επένδυση, για την οποία ζητείται η ενίσχυση.
Αρνούνται να δεσμευθούν ότι δεν θα μετεγκαταστήσουν την παραπάνω επιχειρηματική εγκατάσταση για περίοδο 2 ετών μετά την ολοκλήρωση της αρχικής επένδυσης.

Επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια τα οποία πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία και για λογαριασμό του Δημοσίου, σύμφωνα με σχετική σύμβαση εκτέλεσης έργου, παραχώρησης ή παροχής υπηρεσιών.

Επενδύσεις – Επιλέξιμες δαπάνες

Στο καθεστώς υπάγονται επενδυτικά σχέδια, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 52 του Ν.4887/2022 που υλοποιούνται στις περιοχές των Ε.Σ.ΔΙ.Μ. Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης και εντάσσονται στις ακόλουθες δραστηριότητες του άρθρου 8 του Κανονισμού 2021/1056 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 2021 για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης:

Παραγωγικές επενδύσεις σε ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων που οδηγούν σε οικονομική διαφοροποίηση, εκσυγχρονισμό και μετατροπή.
Επενδύσεις σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας και επενδύσεις προώθησης της μεταφοράς προηγμένων τεχνολογιών.
Επενδύσεις στην ψηφιακή καινοτομία και την ψηφιακή συνδεσιμότητα.
Επενδύσεις στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, μεταξύ άλλων μέσω της πρόληψης και της μείωσης αποβλήτων, μέσω της αποδοτικής χρήσης των πόρων, της επαναχρησιμοποίησης, της επισκευής και της ανακύκλωσης.

Αναλυτικά, τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια περιλαμβάνονται στους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας της Εθνικής Ονοματολογίας Οικονομικών Δραστηριοτήτων, όπως θα αποτυπωθούν, στη βάση διοικητικού εγγράφου, σε πίνακα που θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Στα υπαγόμενα στο καθεστώς επιχειρηματικά σχέδια παρέχεται και η δυνατότητα ενίσχυσης για τις κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών (άρθρο 7) εκτός περιφερειακών ενισχύσεων της παρ. 2 του άρθρου 53, σύμφωνα με το Παράρτημα Β του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022.

Προϋπόθεση για την ένταξη ενός επενδυτικού σχεδίου στο καθεστώς είναι να έχει χαρακτηριστεί ως Έργο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 14 και την παρ. 8 του άρθρου 16 του Ν.4872/2021 «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση, ρύθμιση ειδικότερων ζητημάτων απολιγνιτοποίησης και άλλες επείγουσες διατάξεις».

Η διαδικασία αίτησης και απόκτησης του χαρακτηρισμού του επενδυτικού σχεδίου ως Έργο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης. Τα επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται πρέπει να έχουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα αρχικής επένδυσης και να υλοποιούνται σε μία περιφερειακή ενότητα και ειδικότερα να πληρούν μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Δημιουργία νέας μονάδας.
Επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας.
Διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε προϊόντα που δεν έχουν παραχθεί ποτέ ή υπηρεσίες που δεν έχουν παρασχεθεί από αυτήν με τον όρο, για τις μεγάλες επιχειρήσεις, ότι οι ενισχυόμενες δαπάνες υπερβαίνουν τουλάχιστον κατά 200% τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου, όπως η αξία αυτή έχει καταγραφεί στο φορολογικό έτος που προηγείται της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου.
Θεμελιώδης αλλαγή στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας. Επί μεγάλων επιχειρήσεων, απαιτείται επίσης οι ενισχυόμενες επενδυτικές δαπάνες να υπερβαίνουν τις αποσβέσεις των 3 τελευταίων φορολογικών ετών των στοιχείων του ενεργητικού που συνδέονται με τη δραστηριότητα που πρόκειται να εκσυγχρονιστεί. Αν δεν αποτυπώνονται σαφώς οι συνδεόμενες με τη δραστηριότητα αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού, θεωρείται ότι δεν πληρούται η συγκεκριμένη προϋπόθεση.

Κατά την εξέταση των προϋποθέσεων εφαρμόζεται η έννοια του ενιαίου επενδυτικού σχεδίου, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 3. Ως ενιαίο επενδυτικό σχέδιο θεωρείται κάθε πρόσθετη αρχική επένδυση του ίδιου δικαιούχου (σε επίπεδο ομίλου), περιλαμβανομένων και των συνδεδεμένων ή συνεργαζόμενων επιχειρήσεων που αρχίζει εντός 3 ετών από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών για άλλη ενισχυόμενη επένδυση στην ίδια περιφέρεια (Nuts 3) του Κανονισμού (ΕΚ) 1059/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Μαΐου 2003 για τη θέσπιση μιας κοινής ονοματολογίας των εδαφικών στατιστικών μονάδων (NUTS) (L 154).

Επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων

1. Επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού:

Α. Κατασκευή, επέκταση και εκσυγχρονισμός κτιριακών εγκαταστάσεων.

Β. Ειδικές και βοηθητικές εγκαταστάσεις των κτιρίων και κατασκευές για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα.

Γ. Διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.

Οι δαπάνες αυτές δεν μπορούν να υπερβαίνουν αθροιστικά το 45% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακού χαρακτήρα. Αυτός ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 70% για τα επενδυτικά σχέδια της υποπερ. βγ΄ της παρ. β΄της παρ. 4 του Παραρτήματος Α του Ν.4887/2022 και στο 80% για τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται σε κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα.

Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται και στην περίπτωση που πραγματοποιούνται επί κατασκευών που κατά την υποβολή του αιτήματος υπαγωγής στο καθεστώς ενίσχυσης του παρόντος έχουν υπαχθεί στον Ν.1337/1983 (Α' 33), στον Ν.3843/2010 (Α' 62) ή στον Ν.4178/2013 (Α' 174) ή στον Ν. 4495/2017 (Α΄ 167).

Η έναρξη καταβολής των ενισχύσεων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν στο εγκεκριμένο φυσικό αντικείμενο της επένδυσης περιλαμβάνονται κατασκευές για τις οποίες δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία νομιμοποίησης ή τακτοποίησής τους ή διατήρησης χρήσης ή ρύθμισής τους.

Δ. Αγορά του συνόλου ή και μέρους των υφιστάμενων πάγιων στοιχείων ενεργητικού, όπως κτίρια, μηχανήματα και λοιπός εξοπλισμός επιχειρηματικής εγκατάστασης, υπό τις προϋποθέσεις που συντρέχουν σωρευτικά:

Η επιχειρηματική εγκατάσταση έχει κλείσει τουλάχιστον 2 έτη λειτουργίας πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής.
Η αγορά πραγματοποιείται από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου που δεν σχετίζεται με τον πωλητή της επιχειρηματικής εγκατάστασης της προηγούμενης περίπτωσης, εκτός εάν πρόκειται για μικρή επιχείρηση που αποκτάται από υπάλληλο του αρχικού ιδιοκτήτη που δεν έχει συγγένεια μέχρι 3ου βαθμού με τον ιδιοκτήτη / ιδιοκτήτες της μονάδας που έπαυσε τη λειτουργία της, και η υπαλληλική σχέση να είχε διάρκεια τουλάχιστον δύο 2 έτη.
Η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς.

Από τις επιλέξιμες δαπάνες αφαιρείται το κόστος στοιχείων του ενεργητικού που στο παρελθόν έχουν επιχορηγηθεί ή επιδοτηθεί μέσω αναπτυξιακών νόμων ή άλλων καθεστώτων ενισχύσεων πριν από την αγορά τους.

Ε. Αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού. Συμπεριλαμβάνονται οι τεχνικές εγκαταστάσεις και τα μεταφορικά μέσα που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας.

Ζ. Εκσυγχρονισμός μηχανολογικών εγκαταστάσεων και ειδικών εγκαταστάσεων που δεν αφορούν κτίρια.

2. Επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού:

Μεταφορά τεχνολογίας με την αγορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων.
Συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης.

Οι δαπάνες αυτές πρέπει να:

Χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχειρηματική εγκατάσταση που λαμβάνει την ενίσχυση και να παραμένουν συνδεδεμένες με το έργο για το οποίο χορηγείται η ενίσχυση για το χρονικό διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων της παρ. β του άρθρου 25.
Περιλαμβάνονται στα αποσβεστέα στοιχεία του ενεργητικού της επιχείρησης.
Αγοράζονται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή.

Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι ενισχυόμενες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν να υπερβούν το 30% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων. Για τις ΜμΕ, το ανώτατο ποσοστό είναι το 50%.

3. Μισθολογικό κόστος νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της πραγματοποίησης του επενδυτικού σχεδίου. Υπολογίζεται για 2 έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης. Το μισθολογικό κόστος αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη μόνο αυτοτελώς, και εφόσον υλοποιείται αρχική επένδυση.

Όταν οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το εκτιμώμενο μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που προκύπτουν από την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις:

Το επενδυτικό έργο συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων αποτυπωμένη σε Ετήσιες Μονάδες Εργασίας (ΕΜΕ) στην επιχειρηματική εγκατάσταση και αντιστοίχως στην επιχείρηση, σε σύγκριση με τις ΕΜΕ του προηγούμενου δωδεκαμήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής.
Η πλήρωση όλων των θέσεων εργασίας πραγματοποιείται εντός 3 ετών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
Κάθε θέση εργασίας που δημιουργείται μέσω της επένδυσης διατηρείται στη συγκεκριμένη ενισχυόμενη εγκατάσταση από την ημερομηνία πρώτης πλήρωσής της για τουλάχιστον:

5 έτη για μεγάλες επιχειρήσεις
4 έτη για μεσαίες επιχειρήσεις
3 έτη για μικρές επιχειρήσεις

Σε ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων θα αναρτηθεί πίνακας στη βάση διοικητικού εγγράφου που θα αποτυπώνει:

Τις επιλέξιμες ομάδες και κατηγορίες δαπανών επενδυτικών σχεδίων
Την ενδεικτική περιγραφή εργασιών ανά κατηγορία δαπάνης
Τα στοιχεία κόστους των επενδυτικών δαπανών

Επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων

Παρέχεται η δυνατότητα πρόσθετης ενίσχυσης, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 53 παρ. 2 του Ν.4887/22 και για τις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών εκτός περιφερειακών ενισχύσεων, όπως περιγράφονται αναλυτικά στο Παράρτημα Β, υπό προϋποθέσεις:

Συμβουλευτικές υπηρεσίες προς ΜμΕ
Καινοτομία στις ΜμΕ
Διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία για ΜμΕ και Μεγάλες Επιχειρήσεις
Ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων
Αποκατάσταση μολυσμένων χώρων
Επαγγελματική κατάρτιση

Μη επιλέξιμες δαπάνες

Από την παροχή ενισχύσεων εξαιρούνται:

Τα λειτουργικά έξοδα της επένδυσης, εκτός εάν εντάσσονται στις περιπτώσεις των παραγράφων 3, 5 και 13 του Παραρτήματος Β΄ του Ν.4887/22 ή προβλέπονται στα άρθρα 25, 29 και 31 του ΓΑΚ.
Η αγορά επίπλων και σκευών γραφείου, εκτός εάν είναι βασικό τμήμα του παραγωγικού εξοπλισμού της επένδυσης.
Η αγορά επιβατικών αυτοκινήτων έως 6 θέσεων.
Η αγορά οικοπέδων, γηπέδων και αγροτεμαχίων. Σε περίπτωση αγοράς κτιριακών εγκαταστάσεων, δεν μπορεί να ενισχυθεί το τμήμα της δαπάνης που αφορά την αξία του οικοπέδου όπου έχουν ανεγερθεί οι εγκαταστάσεις.
Η εισφορά στο εταιρικό κεφάλαιο ακινήτων, μηχανημάτων και λοιπών πάγιων στοιχείων.
Η ανέγερση ή επέκταση κτιριακών εγκαταστάσεων επί γηπέδου που δεν ανήκει κατά κυριότητα στον φορέα της επένδυσης, με εξαιρέσεις:

Να έχει παραχωρηθεί από το Δημόσιο ή από φορέα της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του Ν.4270/2014 (Α' 143).
Να έχει μισθωθεί από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα, φυσικό ή νομικό πρόσωπο.
Να έχει αποκτηθεί επ' αυτού δικαίωμα επιφανείας για τον σκοπό αυτόν για τόσα έτη όσα ορίζονται στην περ. β του άρθρου 25 περί τήρησης μακροχρόνιων υποχρεώσεων για περισσότερα από 4 χρόνια από την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος ολοκλήρωσης.

Οι μισθώσεις αυτές, που αποτελούν προϋπόθεση της ολοκλήρωσης της επένδυσης, μπορούν να καταρτίζονται και με ιδιωτικό έγγραφο. Αρκεί:

Τα στοιχεία τους να υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην αντίστοιχη πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Το συμφωνητικό της μίσθωσης να μεταγράφεται στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή να καταχωρίζεται στο Κτηματολόγιο.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταγραφής ή καταχώρισης στο οικείο κτηματολογικό φύλλο, η μίσθωση αποκτά την ισχύ που προβλέπεται στο άρθρο 618 του Αστικού Κώδικα.

Είδη ενισχύσεων

1. Επιχορήγηση, που συνίσταται στη δωρεάν παροχή χρηματικού ποσού από το Δημόσιο για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών των δαπανών.

2. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, που συνίσταται στην κάλυψη μέρους του μισθολογικού κόστους από το Δημόσιο για τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.

Τα είδη ενισχύσεων των περιπτώσεων 1, 2 παρέχονται μεμονωμένα και όχι σε συνδυασμό.

Το είδος ενίσχυσης της περίπτωσης 2 παρέχεται μόνο για τις δαπάνες του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της πραγματοποίησης επενδυτικού σχεδίου και υπολογίζεται για 2 χρόνια από τη δημιουργία κάθε θέσης.

Εντάσεις και ύψη ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα

Οι εντάσεις και τα ανώτατα ύψη ενισχύσεων των επενδυτικών σχεδίων του υπολογίζονται πάντα επί του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου και έχουν ως εξής:

1. Στις δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων χορηγούνται:

α. Στις περιφερειακές ενότητες Φλώρινας και Κοζάνης και στον Δήμο Μεγαλόπολης οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων (εγκεκριμένα ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων).

β. Στις περιφερειακές ενότητες Καστοριάς και Γρεβενών και στους Δήμους Τρίπολης, Οιχαλίας και Γορτυνίας, η ένταση ορίζεται στο 90%, όπως καθορίζονται στον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων (Χ.Π.Ε.) 2022-2027, ως τροποποιήθηκε και ισχύει, ο οποίος έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

2. Οι μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων που αποτυπώνονται στον Χ.Π.Ε. αναφέρονται σε μεγάλες επιχειρήσεις και προσαυξάνονται κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες για μεσαίες επιχειρήσεις και κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

3. Οι αναφερόμενες στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξημένες εντάσεις ενισχύσεων του Χ.Π.Ε. δεν ισχύουν για επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες πάνω από 50 εκατ. ευρώ.

4. Οι ενισχυόμενες περιοχές πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο α της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Σ.Λ.Ε.Ε.), όπως αυτές προσδιορίζονται στον Χ.Π.Ε., οπότε οι ενισχύσεις μπορούν να χορηγούνται για αρχικές επενδύσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθος του δικαιούχου.

Για τα επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες πάνω από 50 εκατ. ευρώ (μεγάλα επενδυτικά σχέδια) το ανώτατο ποσό ενίσχυσης προσδιορίζεται ως εξής:

α. Για το τμήμα της δαπάνης μέχρι πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) ευρώ παρέχεται το εκατό τοις εκατό (100%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή.

β. Για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) ευρώ και μέχρι εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ παρέχεται το πενήντα τοις εκατό (50%) του ανώτατου περιφερειακού ορίου.

γ. Για για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ δεν παρέχεται κανένα ποσοστό ενίσχυσης.

δ. Για τον υπολογισμό του κόστους των επιλέξιμων δαπανών έχει εφαρμογή ο ορισμός του ενιαίου επενδυτικού σχεδίου της παρ. γ3 του άρθρου 3.

Εντάσεις και ύψη ενισχύσεων εκτός περιφερειακού χαρακτήρα

Οι εντάσεις των ενισχύσεων και το ύψος των ενισχυόμενων δαπανών των επενδυτικών σχεδίων για τα οποία παρέχονται άλλες, πλην των περιφερειακών, ενισχύσεις είναι:

1. Επενδυτικές δαπάνες για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ΜμΕ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών αυτών ορίζεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) αυτών και οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%) επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως του ποσού των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ.

2. Δαπάνες καινοτομίας για ΜμΕ. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών αυτών ορίζεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) αυτών και οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού είκοσι τοις εκατό (20%) επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως του ποσού των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ.

3. Δαπάνες για διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία για ΜμΕ και μεγάλες επιχειρήσεις. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών αυτών για ΜμΕ και Μεγάλες Επιχειρήσεις ορίζεται για τις μεγάλες επιχειρήσεις σε ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) και για τις ΜμΕ σε πενήντα τοις εκατό (50%) αυτών και οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού δέκα τοις εκατό (10%) επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως του ποσού των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ.

4. Δαπάνες για αποκατάσταση μολυσμένων χώρων. Η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών αυτών ορίζεται στο πενήντα τοις εκατό (50%) αυτών και οι δαπάνες ενισχύονται μέχρι ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%) επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

5. Δαπάνες για ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων. Για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται σε ποσοστό τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) αυτών. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά είκοσι (20) ποσοστιαίες μονάδες για ενισχύσεις που χορηγούνται σε μικρές επιχειρήσεις και κατά δέκα (10) ποσοστιαίες μονάδες για ενισχύσεις που χορηγούνται σε μεσαίες επιχειρήσεις. Η ένταση της ενίσχυσης για τη μονάδα παραγωγής αυξάνεται κατά δεκαπέντε (15) ποσοστιαίες μονάδες ως επενδύσεις σε ενισχυόμενες περιοχές που πληρούν τις προϋποθέσεις του στοιχείου α΄της παρ. 3 του άρθρου 107 της Σ.Λ.Ε.Ε. Οι ενισχύσεις για επενδύσεις που αφορούν στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων του ίδιου του δικαιούχου δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού σαράντα τοις εκατό (40%) του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

6. Δαπάνες για επαγγελματική κατάρτιση. Για επαγγελματική κατάρτιση η ένταση της ενίσχυσης των δαπανών ορίζεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) αυτών. Το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί μέχρι το εβδομήντα τοις εκατό (70%) των επιλέξιμων δαπανών, ως εξής:

α. Κατά δέκα (10) εκατοστιαίες μονάδες, εάν η επαγγελματική κατάρτιση απευθύνεται σε: εργαζομένους που είναι άτομα με αναπηρία ή σε εργαζομένους σε μειονεκτική θέση.

β. κατά δέκα (10) εκατοστιαίες μονάδες, εάν η ενίσχυση χορηγείται σε μεσαίες επιχειρήσεις και κατά είκοσι (20) εκατοστιαίες μονάδες, εάν χορηγείται σε μικρές επιχειρήσεις. Οι δαπάνες αυτές ενισχύονται μέχρι ποσοστού δέκα τοις εκατό (10%) επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων.

Ανώτατα ποσά χορηγούμενων ενισχύσεων

Συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά επενδυτικό σχέδιο:

α. Για ενισχύσεις περιφερειακού δεν μπορεί να είναι πάνω από 37 εκατ. ευρώ. Το ίδιο ανώτατο όριο δεν μπορεί να υπερβούν σωρευτικά οι παρεχόμενες ενισχύσεις σε έναν φορέα συμπεριλαμβανομένων και των ενισχύσεων σε συνδεδεμένες ή συνεργαζόμενες επιχειρήσεις.

Ο περιορισμός αυτός ισχύει για τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στο παρόν για 3 χρόνια από την υποβολή της αίτησης του φορέα για υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου του. Ως ποσό ενίσχυσης, ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο, λαμβάνεται υπόψη αυτό που έχει εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής. Το υπερβάλλον ποσό ενίσχυσης περικόπτεται αναλογικά κατά είδος ενίσχυσης και ομάδα δαπανών.

β. Για ενισχύσεις εκτός περιφερειακού χαρακτήρα δεν μπορεί να είναι πάνω από το 10% των ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα.

Χρηματοδοτικό σχήμα επενδυτικών σχεδίων

1. Κάθε φορέας συμμετέχει στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου με ίδια κεφάλαια ή με εξωτερική χρηματοδότηση (ή με συνδυασμό και των δύο).

2. Στο 25% του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου δεν πρέπει να περιλαμβάνεται κρατική ενίσχυση, δημόσια στήριξη ή παροχή.

3. Η συμμετοχή του φορέα στο ενισχυόμενο κόστος συμβατικής επένδυσης υπολογίζεται στο σύνολο των ενισχυόμενων δαπανών, αφού αφαιρεθεί το ποσό της αιτούμενης επιχορήγησης, εφόσον προβλέπεται στο χρηματοδοτικό σχήμα. Μπορεί να γίνει:

Α. Κάλυψη του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου ή τμήματος αυτού με ίδια κεφάλαια:

α. Με αύξηση του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου του φορέα του επενδυτικού σχεδίου από νέες εισφορές σε μετρητά των εταίρων. Η αύξηση του κεφαλαίου υφιστάμενων επιχειρήσεων μπορεί να γίνεται και πριν από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, υπό την προϋπόθεση ότι πραγματοποιήθηκε μέσα στους τελευταίους 12 ή 24 μήνες, όταν πρόκειται για εταιρείες που είναι εισηγμένες σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά.

Στην περίπτωση αυτή, η αύξηση έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη χρησιμοποίηση του νέου κεφαλαίου ως ίδια συμμετοχή στη συγκεκριμένη επένδυση, με βάση τη σχετική απόφαση των εταίρων ή της Γενικής Συνέλευσής τους κατά περίπτωση, και υπό την προϋπόθεση ότι, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, το κεφάλαιο αυτό αποδεδειγμένα υφίσταται με τη μορφή διαθεσίμων και δεν έχει αναλωθεί.

β. Με αύξηση του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου του φορέα του επενδυτικού σχεδίου με κεφαλαιοποίηση υφιστάμενων φορολογηθέντων αποθεματικών και κερδών εις νέον.

γ. Με την ανάλωση υφιστάμενων φορολογηθέντων αποθεματικών και κερδών εις νέον, τα οποία, στην περίπτωση αυτή, δεσμεύονται σε ειδικό λογαριασμό και δεν μπορούν να διανεμηθούν πριν από την παρέλευση 6 ετών, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης, την ημερομηνία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου και την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

Οι περιπτώσεις β και γ ισχύουν εφόσον:

Κατά την αξιολόγηση του επενδυτικού σχεδίου διαπιστώνεται η επάρκεια της ρευστότητας της επιχείρησης (κυκλοφορούν ενεργητικό μείον βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις), μετά την αφαίρεση του ποσού των διαθεσίμων της, που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της συμμετοχής του φορέα με ίδια κεφάλαια.
Τα φορολογηθέντα αποθεματικά έχουν σχηματιστεί από πραγματοποιθέντα έσοδα του φορέα της επένδυσης, με βάση τις διατάξεις που δεν εμπεριέχουν όρους σχηματισμού και χρήσης τους που να αντιτίθενται στους κανόνες χορήγησης ενισχύσεων και δεν έχουν δεσμευτεί για να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς.

Β. Κάλυψη του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου ή τμήματος αυτού με εξωτερική χρηματοδότηση:

Με τραπεζικό δάνειο, δάνειο από άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, ομολογιακό δάνειο εκδιδόμενο με δημόσια ή μη εγγραφή, τριετούς τουλάχιστον διάρκειας, αποκλειόμενης της μορφής του αλληλόχρεου λογαριασμού.

Σύμφωνα με ρητή πρόβλεψη της σχετικής δανειακής σύμβασης, το δάνειο συνάπτεται αποκλειστικά για την πραγματοποίηση του επενδυτικού σχεδίου.

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που στις εξασφαλίσεις του δανείου εμπεριέχεται ενεχυρίαση μετρητών και ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου αιτείται τη χρηματοδότηση τμήματος του επενδυτικού σχεδίου και με ίδια κεφάλαια, προκειμένου να αποδεικνύεται η επάρκειά τους, αυτά θα πρέπει να υπερβαίνουν το απαιτούμενο ποσό τουλάχιστον κατά το ποσό της ενεχυρίασης.

4. Για την περίπτωση που στο επενδυτικό σχέδιο παρέχεται επιδότηση μισθολογικού κόστους επί των δαπανών της δημιουργούμενης απασχόλησης, η κάλυψη του μη ενισχυόμενου τμήματος των δαπανών μπορεί να γίνεται με ίδια κεφάλαια ή εξωτερική χρηματοδότηση που δεν περιορίζονται στους τρόπους που περιγράφονται στις περιπτώσεις Α και Β.

Ελάχιστο ύψος επενδυτικών σχεδίων

Προσδιορίζεται με βάση το μέγεθος του φορέα:

15 εκατ. ευρώ για μεγάλες επιχειρήσεις
500.000€ για μεσαίες επιχειρήσεις
250.000€ για μικρές επιχειρήσεις
100.000€ για πολύ μικρές επιχειρήσεις

Ενδιαφέρεστε για το καθεστώς;

Η ημερομηνία έναρξης και λήξης της υποβολής αιτήσεων υπαγωγής επενδυτικών σχεδίων θα ανακοινωθεί.

Η αξιολόγηση των αιτήσεων είναι άμεση και διενεργείται με βάση την αρχή της χρονικής προτεραιότητας που ξεκινάει από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Σε περίπτωση που απαιτηθεί η υποβολή συμπληρωματικών δικαιολογητικών ή δικαιολογητικών που δεν υποβλήθηκαν παύει η ισχύς της αρχής της χρονικής προτεραιότητας που δόθηκε με την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Ενεργοποιείται ξανά με ημερομηνία εκκίνησης για τον υπολογισμό της προθεσμίας την ημερομηνία υποβολής των συμπληρωματικών δικαιολογητικών.

Εάν ενδιαφέρεστε να ενταχθείτε στο καθεστώς, πρέπει να κάνετε αίτηση στη Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακών Νόμων και Άμεσων Ξένων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων μέσα από το πληροφοριακό σύστημα.

Υποβάλλω αίτηση

Δείτε αναλυτικά την Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022.