Γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας με ένα αφιέρωμα σε γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο! Ποιες είναι και πώς άφησαν το σημάδι τους στην παγκόσμια μνήμη;
Valentina Tereshkova: η πρώτη γυναίκα αστροναύτης
Γεννήθηκε το 1937, στη Ρωσία. Εκπαιδεύτηκε κυρίως μέσω αλληλογραφίας και μεγαλώνοντας εξασκήθηκε στην πτήση με αλεξίπτωτο. Η εμπειρία της στην πτώση, της χάρισε μια θέση στο διαστημικό πρόγραμμα της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν Ιούνιος του 1963, όταν η Valentina Tereshkova, μετά από 18 μήνες εκπαίδευσης, έγινε η πρώτη γυναίκα που ταξίδευε στο διάστημα, με το διαστημόπλοιο Vostok 6. Δεν είχε κλείσει καν τα 26 της χρόνια! Στη συνέχεια της επαγγελματικής της πορείας απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα στη μηχανική και άσκησε διάφορα πολιτικά αξιώματα, αφήνοντας τη δική της κληρονομιά. Το όνομά της φυσικά ακούγεται μέχρι σήμερα, με τη ζωή και το έργο της να γίνονται εκθέσεις, θεατρικά έργα αλλά και ντοκιμαντέρ!
Margaret Hamilton: χάρη στον κώδικά της πήγαμε στο φεγγάρι
Τα τελευταία χρόνια που η πληροφορική και ο κώδικας γίνονται όλο και πιο περιζήτητα, πολλοί δεν γνωρίζουν πως το Apollo 11 πραγματοποίησε την πτήση του χάρη στον κώδικα που ανέπτυξε η Margaret Hamilton. Η ίδια γεννήθηκε το 1936 και έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της, βρέθηκε στο Εργαστήριο Charles Stark Draper του MIT, το οποίο μελετούσε τη διαστημική αποστολή του Apollo. Kατά τη διάρκεια της αποστολής του Apollo 11, επινόησε τον όρο “software engineering”, ώστε η δουλειά της να ξεχωρίσει από αυτή των υπόλοιπων μηχανικών. Για την προσφορά της στην ανθρωπότητα έχει αποσπάσει διάφορα σημαντικά βραβεία, μεταξύ των οποίων και αυτό του Προεδρικού Μεταλλίου της Ελευθερίας το 2016 από τον Πρόεδρο των Η.Π.Α. Barack Obama.
Kathrine Switzer: η γυναίκα που έτρεξε πρώτη το μαραθώνιο της Βοστώνης
Μπορεί ο υπότιτλος για αυτή τη γυναίκα να μην καταδεικνύει σήμερα τη σημασία της νίκης της, αλλά για τη δεκαετία του ’60 και την εξέλιξη των γυναικείων δικαιωμάτων, η πράξη της θεωρήθηκε ηρωική, κάνοντας την ίδια σύμβολο του σύγχρονου γυναικείου αγώνα. Ο μαραθώνιος της Βοστώνης, λοιπόν, ήταν κάποτε ένα ανδροκρατούμενο άθλημα. Η απόφαση της να τρέξει σε αυτόν, το 1967 δεν χαιρετίστηκε με χαρά. Για την ακρίβεια, κατά τη διάρκεια του αγώνα, ένας άντρας της επιτέθηκε προσπαθώντας να την κάνει να βγει εκτός. Γνώριζε πολύ καλά πως αν τα παρατούσε, οι γυναίκες δε θα καταλάβαιναν ποτέ πως και αυτές μπορούν να τρέξουν μεγάλες αποστάσεις. Και κάπως έτσι τα κατάφερε! Αξίζει να σημειωθεί πως η Kathrine Switzer επανέλαβε τον «άθλο» της πέρσι, το 2017, 50 χρόνια μετά την πρώτη της φορά και σε ηλικία 70 ετών, φορώντας μάλιστα το ίδιο νούμερο στην ενδυμασία της: 271!
Malala Yousafzai: Νόμπελ Ειρήνης για το δικαίωμα στην εκπαίδευση
Είναι μόλις 20 ετών και αποτελεί ήδη σύμβολο για χιλιάδες κορίτσια, καθώς από πολύ μικρή ηλικία ξεκίνησε τον αγώνα στο Πακιστάν για την υπεράσπιση του δικαιώματος των κοριτσιών στην εκπαίδευση. Η ίδια στοχοποιείται από τους Ταλιμπάν και της επιτίθενται με πυροβολισμούς. Δύο φίλες της τραυματίζονται και η ίδια υποβάλλεται σε πολλαπλές επεμβάσεις, καθώς έχει χτυπήσει στο κεφάλι, των ώμο και τον αυχένα. Στα 16α γενέθλια της, μίλησε για πρώτη φορά δημόσια μετά την επίθεση που δέχθηκε στα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία απέδωσαν τη 12η Ιουλίου ως «Ημέρα της Malala». Το 2013 της απονεμήθηκε το Βραβείο Ζαχάρωφ κι ένα χρόνο αργότερα το Νόμπελ Ειρήνης για τον αγώνα της υπέρ του δικαιώματος των κοριτσιών στην εκπαίδευση. Εννοείται πως είναι ο μικρότερος ηλικιακά άνθρωπος που της απονέμεται αυτό το βραβείο!
Simonde Beauvoir: η ιδρύτρια του φεμινισμού
Ίσως το πιο αναγνωρίσιμο παράδειγμα γυναίκας που άλλαξε τον κόσμο. Κι αυτό γιατί χάρη στην ίδια μπορούμε να μιλάμε για φεμινισμό. Τα βιβλία τους αποτελούν τεράστιο κομμάτι για τη γυναικεία ύπαρξη, με πρώτο και ίσως σημαντικότερο το «Δεύτερο Φύλο». Γεννήθηκε το 1908 και παρά το πρώιμο στάδιο της κοινωνίας, η ίδια δεν σταμάτησε ποτέ να αποδεικνύει την ελεύθερη φύση της και φυσικά την πίστη της στις γυναίκας. Στα 21 της αποφασίζει να σπουδάσει φιλοσοφία στη Σορβόννη, όπου γνωρίζει τον αιώνιο σύντροφο της: Ζαν Πωλ Σαρτρ. Το διαδίκτυο βρίθει από ιστορίες, θρύλους αλλά και εκφράσεις που περιγράφουν όχι μόνο την ιδιότυπη–ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα-φύση της σχέσης τους, αλλά πολύ περισσότερο την αξία της φιλοσοφίας και της διανόησής τους.
Μελίνα Μερκούρη: η Ελληνίδα που αγαπήθηκε παγκοσμίως
Μεγαλωμένη σε πολιτικό περιβάλλον, πριν την πολιτική, αγάπησε πρώτα το θέατρο και τον κινηματογράφο. Απόφοιτη της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, παίζει σε παραστάσεις «ιερών τεράτων», όπως ο Κάρολος Κουν και ο Ζυλ Ντασέν, με τον οποίο διατέλεσε το δεύτερο και τελευταίο γάμο της. Το ευρύ κοινό θα τη γνωρίσει μέσα από τη «Στέλλα» των Μιχάλη Κακογιάννη και Ιάκωβου Καμπανέλλη. Πέντε χρόνια αργότερα, το 1960, θα είναι υποψήφια για Όσκαρ με την ταινία «Ποτέ την Κυριακή». Τελικά, θα κερδίσει το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στις Κάννες. Την περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα, βρίσκεται στο εξωτερικό και γίνεται μάχιμη εχθρός του καθεστώτος. Μετά την πτώση της χούντας, επιστρέφει στην Ελλάδα και αναπτύσσει την πολιτική της δράση, η οποία κορυφώνεται το 1981 όταν ορίζεται Υπουργός Πολιτισμού. Στη διάρκεια της θητείας της, ο ελληνικός πολιτισμός θα λάβει παγκόσμια προβολή με πρωταρχικό μέλημα της ίδιας την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. Απεβίωσε μόλις δύο ημέρες πριν την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, στις 6 Μαρτίου 1994. Μετά το θάνατο της, ο Ζυλ Ντασέν ιδρύει στην Αθήνα το Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, το οποίο μέχρι και σήμερα προσφέρει ποικίλες πολιτιστικές δράσεις.